සභානායක සහ අමාත්‍ය බිමල් රත්නායක මෙම වසරේ මාර්තු මාසයේදී හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහිව පළමු වෙඩි ප්‍රහාරය එල්ල කරනු ලැබුවේ, හිටපු ජනාධිපතිවරයා 2023 වසරේදී සිය බිරිඳ වන මෛත්‍රී සමග එක්සත් රාජධානියේ පෞද්ගලික සංචාරයක් සඳහා පවුම් 40,000 ක් (රු. මිලියන 16 කට වඩා වැඩි) ඉක්ම වන රාජ්‍ය අරමුදල් භාවිත කර ඇති බව පාර්ලිමේන්තුවට පවසමිනි.

රජය හිටපු ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව සටන් කරන බවට එය පූර්ව ඇඟවීමක් විය. ඒ සමගම, අමාත්‍ය රත්නායක සහ තවත් කැබිනට් අමාත්‍යවරු කිහිප දෙනෙක්ම 2022 සිට 2024 දක්වා ජනාධිපති ධුරය දැරූ කාලය තුළ වික්‍රමසිංහ මහතා බලය අනිසි ලෙස භාවිත කළ බවට චෝදනා එල්ල වන නඩු පිළිබඳ දිගු ලැයිස්තු ගෙන ඒමට පටන් ගත්හ.

මේ මස මුලදී තත්වය උණුසුම් වීමට පටන් ගත්තේ, එක්සත් රාජධානියේ කළ සංචාරය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රකාශයක් ලබාගැනීමට වික්‍රමසිංහ මහතාගේ දීර්ඝකාලීන පෞද්ගලික ලේකම්වරියක වූ සැන්ඩ්‍රා පෙරේරා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවීමත් සමගය. ඉන් අනතුරුව, හිටපු ජනාධිපතිවරයා විසින් මහජන මුදල් අවභාවිත කළ බවට එල්ල වන චෝදනා සම්බන්ධයෙන් ප්‍රකාශයක් ලබා ගැනීම සඳහා හිටපු ජනාධිපති ලේකම් සමන් ඒකනායක අගෝස්තු 6 වැනිදා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවනු ලැබුණි. වික්‍රමසිංහ මහතාගේ පාලන සමයේදී ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ සේවය කළ නිලධාරීන්, විදේශ අමාත්‍යාංශ නිලධාරීන් සහ තවත් කිහිප දෙනෙකුගෙන් ද රහස් පොලිසිය ප්‍රකාශ සටහන් කර ගත් අතර, ප්‍රකාශයක් ලබා ගැනීම සඳහා හිටපු ජනාධිපතිවරයා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවනු ලැබුවේ පසුගිය සිකුරාදාය.

එය රටේ ඉතිහාසයේ නාටකාකාර දිනයක් වූ අතර, විධායක ජනාධිපතිවරයකු අත්අඩංගුවට ගෙන රිමාන්ඩ් භාරයට පත් කළ පළමු අවස්ථාව මෙය වූ නිසා, එය ලොව පුරා අවධානය දිනා ගන්නා ලදී. දශක පහකට ආසන්න කාලයක් ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයේ නියැළී සිටි හිටපු ජනාධිපතිවරයාට, එය අභියෝගාත්මක දිනයක් වූ අතර එය අවසන් වූයේ බන්ධනාගාර බස් රථයෙන් සිරගෙට යාමෙනි.

හිටපු ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ මහතා සිකුරාදා අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කැඳවා තිබුණේ එක්සත් රාජධානියේ සංචාරය පිළිබඳ විමර්ශනයට අදාළව ප්‍රකාශයක් සටහන් කර ගැනීම සඳහාය. ඔහු පෙ.ව. 9 ට පමණ පැමිණි අතර, පැය කිහිපයක් ප්‍රශ්න කරන ලද අතර, ඔහුගේ ප්‍රකාශය ලබා ගැනීමෙන් පසු සහ පොදු දේපළ පනත යටතේ ඔහුට එරෙහිව එල්ල වී ඇති වැරැදි පිළිබඳව දැනුම් දීමෙන් පසු පස්වරු 1 ට පමණ ඔහු අත්අඩංගුවට ගනු ලැබුණි.

පස්වරු 3.30 ට පමණ, වික්‍රමසිංහ මහතා කොළඹ කොටුව මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට ගෙන ගොස් මහේස්ත්‍රාත් නිලු‍පුලී ලංකාපුර මෙනෙවිය වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදී. ඒ වන විට, අධිකරණ පරිශ්‍රය මාධ්‍යවේදීන්, විපක්ෂ දේශපාලනඥයන් සහ අත්අඩංගුවට ගැනීම ගැන දැනගත් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ ආධාරකරුවන්ගෙන් පිරී තිබුණි.

අධිකරණයට පැමිණ සිටි දේශපාලනඥයන් විශාල සංඛ්‍යාව අතර වික්‍රමසිංහ මහතාගේ හිටපු අගමැති සහ රාජකීය විද්‍යාලයේ එකම පන්තියේ මිතුරකු වන දිනේෂ් ගුණවර්ධන, වික්‍රමසිංහ මහතාගේ එක්සත් ජාතික පක්ෂ සාමාජිකයන් වන වජිර අබේවර්ධන, රුවන් විජයවර්ධන සහ අකිල විරාජ් කාරියවසම්, සහ හිටපු අමාත්‍යවරුන් වන නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා, අලි සබ්‍රි සහ ටිරාන් අලස් යන අය වූහ. ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික සංවිධායක නාමල් රාජපක්ෂ, විපක්ෂයේ ප්‍රධාන සංවිධායක සහ සමගි ජන බලවේගයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ගයන්ත කරුණාතිලක, සමගි ජන බලවේගයේ මන්ත්‍රීවරුන් වන කබීර් හෂීම්, කාවින්ද ජයවර්ධන, මුජිබර් රහුමාන්, දයාසිරි ජයසේකර ඇතුළු වත්මන් විපක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරු විශාල පිරිසක් ද අධිකරණයට පැමිණ සිටියහ.

බොහෝ දෙනකු පුදුමයට පත් කළ දර්ශනයක් වූයේ හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන අධිකරණ පරිශ්‍රයට පැමිණීමයි. යහපාලන රජය සමයේදී සිරිසේන මහතා සහ එවකට අගමැති වික්‍රමසිංහ අතර පැවති දැඩි ආරවුල හොඳින් කැපීපෙනුණි. කෙසේ වෙතත්, සිරිසේන මහතා වික්‍රමසිංහ මහතාට සහාය දැක්වීමට අධිකරණයට පැමිණියා පමණක් නොව, ඔහු අසලින්ම අසුන් ගත්තේය.

නීතිඥයකු ලෙස, වික්‍රමසිංහ මහතාට විත්ති කූඩුවෙන් පිටත වාඩි වීමට අවස්ථාව ලබා දීමේ ගෞරවය තම නීතිඥවරයා හරහා ඉල්ලා සිටින්නට හැකියාව තිබුණි. එහෙත් ඔහු එම ඉල්ලීමෙන් ප්‍රයෝජන නොගෙන සිනහවකින් යුතුව විත්ති කූඩුවේ වාඩි විය.

ජනාධිපති නීතිඥවරුන් වන අනුජ ප්‍රේමරත්න සහ උපුල් ජයසූරිය යන මහත්වරුන්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් නීතිඥ කණ්ඩායමක් ඔහු වෙනුවෙන් පෙනී සිටි අතර, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව නියෝජනය  කරමින් අතිරේක නියෝජ්‍ය සොලිසිටර් ජෙනරාල් දිලීප පීරිස් සහ ජ්‍යෙෂ්ඨ රාජ්‍ය නීතිඥ සමාදරි පියසේන පෙනී සිටියහ. අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව නියෝජනය කළ අය අතර එහි අධ්‍යක්ෂ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරි ශානි අබේසේකර ද විය.

දෙපාර්ශ්වයේම තර්කවලට සවන් දීමෙන් පසු සවස 5.30 ට පමණ, මහේස්ත්‍රාත් ලංකාපුර මෙනෙවිය පැය භාගයකට රැස්වීම් අත්හිටුවා, පසුව ඇගේ තීරණය ප්‍රකාශ කිරීමට නියමිතව සිටියාය. කෙසේ වෙතත්, සවස 6.20 ට පමණ, හදිසි විදුලිය විසන්ධි වීමත් සමග අධිකරණ පරිශ්‍රය අඳුරු විය. මුලදී සමහරු කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියාවක් යැයි සැක කළද, අධිකරණයට පැමිණ සිටි විශාල පිරිස සමග, අධිකරණ ශාලාවේ වායු සමීකරණ, විදුලි පංකා සහ විදුලි බුබුළු සියල්ල එකවර ක්‍රියාත්මක කර ඇති බවත්, පද්ධතියට හැසිරවිය නොහැකි තරම් බරක් ඇති නිසා එමඟින් විදුලිය විසන්ධි වූ බවත් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය කැඳවීමෙන් පසුව ඉක්මනින් පැහැදිලි විය. සවස 7 ට පමණ විදුලිය යථාතත්ත්වයට පත් කරන ලදී.

කෙසේ වෙතත්, මහේස්ත්‍රාත්වරිය රාත්‍රි 9.45 ට පමණ අධිකරණ ශාලාවට පැමිණියේ, රැස්වීම් අත්හිටුවා පැය 4 1/2 කට පමණ පසුවය. මහේස්ත්‍රාත් ලංකාපුර මෙනෙවිය අගෝස්තු 26 වැනිදා දක්වා වික්‍රමසිංහ මහතා රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමේ නියෝගය නිකුත් කරන විට, අධිකරණ ශාලාව තුළ සිටි සමහර නීතිඥයන් හයියෙන් හුස්ම පිටකළ ශබ්දය ඇසුණි.

අධිකරණ පරිශ්‍රයේ රැස්ව සිටි ආධාරකරුවන් 200 ක් පමණ ඔහු වෙනුවෙන් සහයෝගය සහ දිරිගැන්වීමේ කෑගැසීම් මධ්‍යයේ, හිටපු ජනාධිපතිවරයාට ඉක්මනින්ම මාංචු දමා බන්ධනාගාර බස් රථයකට ගෙන යනු ලැබුණි. සමහරු ප්‍රසිද්ධියේ කඳුළු සලමින් සිටි අතර, තවත් සමහරු එම ස්ථානයේ රැස්ව සිටි මාධ්‍යවේදීන් වෙත තම කෝපය සහ කලකිරීම ප්‍රකාශ කරමින් ජාතික ජන බලවේගය රජයට සහ ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකට අපහාස කළහ.

සිකුරාදා රාත්‍රියේ වික්‍රමසිංහ මහතා වැලිකඩ බන්ධනාගාරයට ගෙන යන ලද අතර, පසුව වෛද්‍ය උපදෙස් මත බන්ධනාගාර රෝහලට ඇතුළත් කරන ලදී. හෘදයාබාධ, දියවැඩියාව සහ අධි රුධිර පීඩනය ඇතුළු රෝග රැසකින් වික්‍රමසිංහ මහතා පෙළෙන බව ඔහුගේ නීතිඥවරයා ඊට පෙර අධිකරණයට දන්වා තිබුණි. විපක්ෂ මන්ත්‍රීවරුන් කිහිප දෙනෙකු හිටපු ජනාධිපතිවරයා හමුවීම සඳහා බන්ධනාගාර රෝහලට ගොස් තිබුණි.

වික්‍රමසිංහ මහතාට එරෙහි චෝදනා එල්ල වී ඇත්තේ නිව් යෝර්ක් සිට පැමිණෙද්දී එක්සත් රාජධානියේ දින දෙකක් රැඳී සිටීම සම්බන්ධයෙනි. ඔහුගේ බිරිඳ වන ආචාර්ය මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ මහත්මියට ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාව පිළිබඳ ඇයගේ පර් යේෂණ, පුහුණුව සහ ප්‍රතිපත්තිමය කටයුතු අගයමින් වුල්වර්හැම්ප්ටන් විශ්වවිද්‍යාලය විසින් ගෞරව මහාචාර්ය ධුරයක් පිරිනැමුණු අතර, එක්සත් රාජධානියේ රැඳී සිටියදී වික්‍රමසිංහ මහතා එම උත්සවයට සහභාගි වී ඇති බව චෝදනාවල සඳහන් විය. 2023.9.22 සිට 2023.09.23 දක්වා කාලය තුළ ඔහු එක්සත් රාජධානියේ රැඳී සිටි අතර, එය මහජන අරමුදල් භාවිත කරන ලද පෞද්ගලික සංචාරයක් ලෙස අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අධිකරණයට භාර දුන් “බී” වාර්තාවේ සඳහන් වෙයි.

ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ දූෂණ විරෝධී සහ විශේෂ විමර්ශන අධ්‍යක්ෂ ඒ.ජේ.එල්. විමලරත්න විසින් 2025 මැයි 23 වැනිදා කරන ලද පැමිණිල්ලකට අනුව අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තු විමර්ශනය ආරම්භ විය. එය පදනම් වූයේ ජනාධිපති ලේකම් ආචාර්ය එන්.එස්. කුමානායක විසින් විමර්ශන වාර්තාවක් සමග ලිපියක් මගින් ඔහුට යොමු කරන ලද තොරතුරු මතය.

සී.අයි.ඩී. විමර්ශනයේ මූලික සොයාගැනීම්:

කියුබාවට සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට නිල සංචාරයක නිරත වූ හිටපු ජනාධිපතිවරයා, ඔහුගේ බිරිඳ මෛත්‍රී සහ දස දෙනකුගෙන් යුත් දූත පිරිසක් සමග එක්සත් රාජධානියේ පෞද්ගලික සංචාරයක් සඳහා නැවතී සිටි අතර, හිටපු ජනාධිපති ආර්යාවට ගෞරව මහාචාර්ය පදවියක් පිරිනමන උත්සවයකට සහභාගී විය.

සාක්ෂිකරුවන් විසින් සපයන ලද ප්‍රකාශවලට අමතරව විද්‍යුත් තැපැල් හුවමාරු, ෆැක්ස් වාර්තා මෙන්ම අනෙකුත් ලේඛනමය සාක්ෂි පරීක්ෂා කිරීමෙන් මෙය පෞද්ගලික සංචාරයක් බව තහවුරු වී ඇත.

යුරෝපයේ සහ උතුරු ඇමරිකානු කලාපවල රටවල් සමග ශ්‍රී ලංකාවේ ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා පවත්වාගෙන යාම සඳහා වගකිවයුතු විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ යුරෝපීය සහ උතුරු ඇමරිකානු අංශය සතුව මෙම කාලය තුළ එක්සත් රාජධානියට නිල සංචාරයක් පිළිබඳ වාර්තා නොතිබූ අතර, එක්සත් රාජධානියේ දින දෙක තුළ පැවති සාකච්ඡා හෝ සම්මන්ත්‍රණවලට සහභාගී වූ බවට වාර්තා නොතිබූ බැවින් මෙය පෞද්ගලික සංචාරයක් ලෙස ස්ථාපිත විය.

එක්සත් රාජධානියෙන් වික්‍රමසිංහ මහතාට නිල ආරාධනයක් කර නොතිබූ බැවින්, ඔහුගේ පෞද්ගලික ලේකම් සැන්ඩ්‍රා පෙරේරාගේ උපදෙස් පරිදි, එය ඔහුගේ ගමන් විස්තරයේ “පෞද්ගලික සංචාරයක්” ලෙස ඇතුළත් කර ඇත.

එක්සත් රාජධානියේ දින දෙකක රැඳී සිටීමේ වියදම් පියවා ගැනීම සඳහා ප්‍රධාන ගිණුම් නිලධාරියා ද වූ එවකට ජනාධිපති ලේකම් සමන් ඒකනායක විසින් ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ ප්‍රතිපාදනවලින් රු. 16,270,572.83 ක මුදලක් සඳහා ශීර්ෂ අංක 1102 යටතේ අවසර දී තිබුණි.

ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ අභ්‍යන්තර විගණනයෙන් හෙළි වී ඇත්තේ හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ එක්සත් රාජධානියේ පෞද්ගලික සංචාරය සඳහා වූ අරමුදල්, ලේකම් කාර්යාලයෙන් රු. 13,370,350.82 කින්, ශ්‍රී ලංකා පොලිසියට සහ ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවට ලැබුණු ප්‍රතිපාදනවලින් රු. 3,274,301.39 කින් ආවරණය කර ඇති බවයි. ඒ අනුව මුළු මුදල රු. 16,644,652,21 ක් වන අතර, එමඟින් මහජන මුදල් අවභාවිතයක් සිදු විය.

වික්‍රමසිංහ මහතාගේ එක්සත් රාජධානියේ පෞද්ගලික සංචාරයේදී රුපියල් මිලියන 16.6 කට වඩා වැඩි මහජන මුදල් අවභාවිත කර ඇති බැවින්, ඔහු දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 386 සහ 388 වගන්ති සහ පොදු දේපළ පනතේ 5(1) වගන්තිය යටතේ වැරදි සිදු කර ඇති බව රහස් පොලිසිය අධිකරණයට දැනුම් දුන්නේය.

එහි විමර්ශනයේ කොටසක් ලෙස, අදාළ සංචාරයට සහභාගී වූ 10 දෙනෙකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමේ ආරක්ෂක නිලධාරීන් ඇතුළු සාක්ෂිකරුවන් පිරිසකගෙන් රහස් පොලිසිය ප්‍රකාශ ලබා ගත්තේය.

එවකට ජනාධිපති ලේකම් සමන් ඒකනායක මහතා සිය ප්‍රකාශයේ සඳහන් කළේ, නිල විදේශ සංචාරයක් සඳහා ආරාධනයක් ලැබුණු විට, එය ඔහුගේ පෞද්ගලික ලේකම් වෙත යවන බවත්, අවශ්‍ය කටයුතු සිදු කිරීම සඳහා විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය සමග සම්බන්ධීකරණය කරන බවත්ය. එවැනි සංචාර සඳහා වන පිරිවැය ඇස්තමේන්තුව අදාළ රටවල ශ්‍රී ලංකා විදේශ දූත මණ්ඩලය විසින් ගණනය කරනු ලබන අතර, අවශ්‍ය අරමුදල් වෙන් කිරීම් ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය සමග බෙදා ගනු ලැබේ. ජනාධිපතිවරයාගේ විදේශ සංචාරයක් නිල හෝ පෞද්ගලික සංචාරයක් ලෙස වෙන්කර හඳුනා ගැනීම දුෂ්කර කාර්යයක් වන අතර, එවැනි සංචාර පිළිබඳ වාර්තා තබා ගන්නේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීන්ය. එවැනි සාකච්ඡාවල ලිඛිත වාර්තා නොමැති නම්, එයින් අදහස් වන්නේ කිසිදු සාකච්ඡාවක් නොපැවැත්වූ බවයි හෝ එවැනි සාකච්ඡාවක් ජනාධිපතිවරයා සහ ඔහු සංචාරය කළ රටේ නිලධාරියකු අතර පමණක් සිදුව ඇති බවයි. එපමණක් නොව, දිගු ගුවන් ගමන්වලදී, ජනාධිපතිවරයා ලන්ඩන්, ඩුබායි, සිංගප්පූරුව සහ දෝහා වැනි නැවතුම් ස්ථානවල විවේක ගන්නා අතර, එබැවින්, කියුබා-ඇමරිකා එක්සත් ජනපද සංචාරයෙන් ආපසු පැමිණි පසු, ඔහු රාත්‍රියක් ගත කිරීම සඳහා ලන්ඩනයේ නැවැතී තිබුණි.

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ සිට ආපසු පැමිණෙන අතරතුර ජනාධිපතිවරයා එක්සත් රාජධානියේ රැඳී සිටින බව තමා දැන සිටි නමුත්, වුල්වර්හැම්ප්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ උපකුලපතිවරයා සමග පැවැත්වීමට නියමිත සාකච්ඡාවක් හැර ඔහුගේ ගමන් විස්තරය ගැන නොදැන සිටි බව ඒකනායක මහතා පැවසීය. වෙනත් කිසිදු රැස්වීමක් පිළිබඳ වාර්තාවක් නොතිබුණි. 2023.08.16 දිනැති “අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ වුල්වර්හැම්ප්ටන් සහ එක්සත් රාජධානියේ ලන්ඩන් නුවර වෙත පෞද්ගලික සංචාරය, 2023 සැප්තැම්බර් 22-23” යන මාතෘකාව යටතේ ඇති විද්‍යුත් තැපෑලට “ප්‍රධාන වෙන්කිරීම් අග්‍රිම” යනුවෙන් වාර්තාවක් තැබූ බවත්, ලන්ඩන් සහ වුල්වර්හැම්ප්ටන් වෙත සංචාරය සඳහා මහා බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් 40,445 ක් වෙන් කිරීම සඳහා අනුමැතිය ලබා දුන් බවත්, ප්‍රධාන ගිණුම්කරණ නිලධාරියා ලෙස මූල්‍ය රෙගුලාසි 136 සහ අනෙකුත් අදාළ රෙගුලාසි යටතේ එවැනි ගෙවීමක් අනුමත කිරීමට ඔහුට බලය ඇති බවත් ඒකනායක මහතා පැවසීය.

ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ පරිපාලන, රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතු, මානව සම්පත් කළමනාකරණ ජ්‍යෙෂ්ඨ අතිරේක ලේකම් සහ ජනාධිපති අරමුදලේ ලේකම් සුභාෂ් චමින්ද රොෂාන් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට කළ ප්‍රකාශයේ දී ප්‍රකාශ කර තිබුණේ, 2023 සැප්තැම්බර් 22 සහ 23 යන දිනවල වුල්වර්හැම්ප්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ පැවති උපාධි ප්‍රදානෝත්සවයට සහභාගී වීම සඳහා එවකට ජනාධිපතිවරයා එක්සත් රාජධානියට කළ සංචාරයේදී වැඩසටහනට නිල හෝ රාජ්‍ය කටයුතු ඇතුළත් නොවූ බවයි. නිල ආරාධනා කිසිවක් නොතිබුණි, රැස්වීම් සඳහා කාල වේලාවන් ඉල්ලා නොතිබුණි සහ එක්සත් රාජධානියේ රජය හෝ ඊට අනුබද්ධ කිසිදු ආයතනයක් කිසිදු ආකාරයකින් සංචාරයට සම්බන්ධ නොවීය. සංචාරය පිළිබඳ මාධ්‍ය ආවරණයක් නොතිබූ අතර, මෙම සංචාරයේදී ජනාධිපතිවරයා සමග ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයේ නිලධාරීන් කිසිවකු සහභාගී නොවීය. විදේශ අමාත්‍යාංශයේ අදාළ අංශ ප්‍රධානීන් නිල හෝ රාජ්‍ය විදේශ සංචාරවලදී ජනාධිපතිවරයා සමග ගියද, මෙම සංචාරයට ඔවුන් ඇතුළත් නොවීය. එක්සත් රාජධානියට කළ මෙම විශේෂිත සංචාරය පෞද්ගලික සංචාරයක් බවත්, ඒ සඳහා රාජ්‍ය අරමුදල් භාවිත කර ඇති බවත්, සංචාරය සම්බන්ධයෙන් හුවමාරු වූ ලිපි සහ ලේඛන මුලින් එය නිල සංචාරයක් බවට පත් කිරීමට පෙර පෞද්ගලික සංචාරයක් ලෙස සඳහන් කළ බවත් රොෂාන් මහතා තවදුරටත් ප්‍රකාශ කර තිබුණි. සංචාරයට සහභාගී වූ නිලධාරීන් රජයේ දීමනා සහ එවැනි නිල සංචාරවලට සහභාගී වන අයට ලබා දෙන රාජකාරි නිවාඩු ද ලබාගෙන තිබුණි.

ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ මහතා මීට පෙර 2023 සැප්තැම්බර් 13 සිට 16 වැනිදා දක්වා කියුබාවේ පැවති ජී77 සමුළුවට සහභාගී වී ඇති අතර, පසුව සැප්තැම්බර් 16 සිට 21 වැනිදා දක්වා නිව්යෝර්ක් හි පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලයේ 78 වැනි සැසිවාරයට සහභාගී වීමට එක්සත් ජනපදයට ගොස් ඇත. සැප්තැම්බර් 22 සිට 23 වැනිදා දක්වා එක්සත් රාජධානියට කළ සංචාරය වුල්වර්හැම්ප්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධි ප්‍රදානෝත්සවයට සහභාගී වීම සඳහා පමණක් සිදු කළ පෞද්ගලික සංචාරයක් වූ අතර, එහිදී ඔහුගේ බිරිඳට ගෞරව මහාචාර්ය ධුරයක් පිරිනමන ලද බව රහස් පොලිසිය අධිකරණයට පැවසීය.

අදාළ එක්සත් රාජධානියේ සංචාරයට පුද්ගලයන් දස දෙනකු සහභාගී වී ඇත. වික්‍රමසිංහ මහතා සහ මහත්මිය හැරුණු විට, අනෙක් අය වූයේ විදේශ අමාත්‍යාංශයේ එවකට සන්ධාන ප්‍රධානී සෙනරත් දිසානායක, හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ පෞද්ගලික ලේකම් සැන්ඩ්‍රා පෙරේරා, ඔහුගේ වෛද්‍ය නිලධාරී ඩී.එම්.එස්.එස්. විජයපාල (ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවට අනුයුක්ත), පෞද්ගලික ආරක්ෂක නිලධාරී ප්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක අශෝක ආරියවංශ, ජනාධිපති ආරක්ෂක අංශයේ නිලධාරීන් වන පොලිස් අධිකාරී පී.එන්. ගුරුගේ, ප්‍රධාන පොලිස් පරීක්ෂක අයි.එම්.අයි.ආර්. දෙල්ගොඩ, පොලිස් කොස්තාපල් බී.එම්.එන්.ඒ.එස්. ආරියරත්න සහ විදේශ අමාත්‍යාංශයේ සන්ධාන නිලධාරී ඒ.ටී. කෝසල පෙරේරා ඇතුළු පිරිසකි.

රහස් පොලිසිය විසින් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරන ලද වාර්තාවේ ලිපි, ඊමේල් සහ භාරයට ගත් වාර්තා ඇතුළු ලේඛන ලැයිස්තුවක් අඩංගු විය. 2023 සැප්තැම්බර් 22 සහ 23 යන දිනවල වික්‍රමසිංහ මහතා එක්සත් රාජධානියට කළ සංචාරයේදී නිල කටයුතු කිසිවක් සිදු කර නොමැති බව ලේඛන මත සිදු කරන ලද පරීක්ෂණවලින් හෙළි වී ඇති බව රහස් පොලිසිය අධිකරණයට දන්වා තිබුණි. සංචාරය මුලින්ම සැලසුම් කළ විට, එය ලේඛනවල “පෞද්ගලික සංචාරයක්” ලෙස සඳහන් කර ඇති බව විමර්ශකයන් සටහන් කර තිබුණි. පසුව මෙය පසුකාලීන ලේඛනවල “සංචාරය” ලෙස වෙනස් කර නැවත “නිල සංචාරය” ලෙස වෙනස් කර තිබුණි. සංචාරය සම්බන්ධයෙන් මුලින් හුවමාරු වූ ලිපි සහ ලේඛනවල “පෞද්ගලික” යන වචනය පසුව රවුම් කර ඇති බව ඔවුන් නිරීක්ෂණය කර තිබුණි. එහිදී සංචාරය “පෞද්ගලික සංචාරයක්” ලෙස හඳුන්වනු ලැබීය.

2023 අගෝස්තු 16 වැනිදා විදේශ අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා විසින් බ්‍රිතාන්‍ය මහ කොමසාරිස්වරයා වෙත මෙම සංචාරය පිළිබඳව දැනුම් දෙමින් යවන ලද ෆැක්ස් පත්‍රය “2023 සැප්තැම්බර් 22-23 දිනවල එක්සත් රාජධානියේ වුල්වර්හැම්ප්ටන් සහ ලන්ඩන් වෙත අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ පෞද්ගලික සංචාරය” යන මාතෘකාව යටතේ යවා ඇති බව රහස් පොලිසිය තවදුරටත් සටහන් කර තිබුණි. ඊට පසු දින (අගෝස්තු 17) එවකට ලන්ඩනයේ සිටි ශ්‍රී ලංකා මහ කොමසාරිස්වරයා විසින් බ්‍රිතාන්‍ය විදේශ ලේකම්වරයා වෙත යවන ලද ෆැක්ස් පත්‍රයේ ද එම මාතෘකාවම භාවිත කර තිබූ අතර, විදේශ අමාත්‍යාංශයේ මූලලේඛ අංශය විසින් සැප්තැම්බර් 1 වැනිදා ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ මූලලේඛ සහකාර අධ්‍යක්ෂ ශානිකා ඒකනායක වෙත යවන ලද ෆැක්ස් පත්‍රයේ ද එම මාතෘකාවම භාවිත කර තිබුණි. කෙසේ වෙතත්, පසුව එම මාතෘකාවම සහිතව ජනාධිපති ලේකම්වරයා වෙත යවන ලද විද්‍යුත් තැපෑලක මුල් ලිපියේ “පෞද්ගලික” යන වචනය නිල් පෑනක් භාවිතයෙන් රවුම් කර ඇති බව නිරීක්ෂණය වී තිබුණි. පසුව දේශීය හා විදේශීය සන්නිවේදනයන් හි “පෞද්ගලික” යන වචනය සම්පූර්ණයෙන්ම අතහැර දමා ඇති අතර, ඉදිරියේදී සිදුවීමට නියමිත සංචාරය “2023 සැප්තැම්බර් 22-23 දිනවල එක්සත් රාජධානියේ වුල්වර්හැම්ප්ටන් සහ ලන්ඩන් වෙත අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ සංචාරය” ලෙස සඳහන් කර ඇත. සංචාරය සඳහා අරමුදල් ප්‍රතිපාදන ලබා ගැනීමේදී එය “කියුබාව, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ එක්සත් රාජධානියේ නිල වැඩසටහන” ලෙස හැඳින්වීමට තවදුරටත් වෙනස් කර ඇත.

විදේශ අමාත්‍යාංශයේ හිටපු සන්ධාන ප්‍රධානී සෙනරත් දිසානායක මහතා රහස් පොලිසියට කළ ප්‍රකාශයේදී විමර්ශකයන්ට පවසා ඇත්තේ, එක්සත් රාජධානියේ සංචාරය පෞද්ගලික එකක් බව ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ මහතාගේ පෞද්ගලික ලේකම් සැන්ඩ්‍රා පෙරේරා විසින් තමාට මුලින් දැනුම් දුන් බවත්, ඒ අනුව ඔහු 2023 අගෝස්තු 16 වැනි දින ඔහු යවන ලද ෆැක්ස් පණිවිඩයේ ශීර්ෂයේ එය “2023 සැප්තැම්බර් 22-23 දිනවල එක්සත් රාජධානියේ වුල්වර්හැම්ප්ටන් සහ ලන්ඩන් වෙත අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ පෞද්ගලික සංචාරය” ලෙස සඳහන් කළ බවත්ය. කෙසේ වෙතත්, 2023 සැප්තැම්බර් 1 සහ 7 අතර කාලයේදී, එක්සත් රාජධානියේ කළ සංචාරය පෞද්ගලික සංචාරයක් නොවන බව දැනුම් දීමට පෙරේරා මහත්මිය ඔහුට දුරකතන ඇමතුමක් ලබා දී තිබුණි. එබැවින්, සංචාරය ගැන සඳහන් කරන පසුකාලීන සන්නිවේදනවල “2023 සැප්තැම්බර් 22-23 දිනවල එක්සත් රාජධානියේ වුල්වර්හැම්ප්ටන් සහ ලන්ඩන් වෙත අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ සංචාරය” යන මාතෘකාව භාවිත කර තිබුණි. එක්සත් රාජධානියට ගිය කණ්ඩායමේ සාමාජිකයකු වූ දිසානායක මහතා තවදුරටත් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ, හිටපු ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ මහතා එක්සත් රාජධානියේ සිටියදී සහභාගී වූ එකම උත්සවය වුල්වර්හැම්ප්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධි ප්‍රදානෝත්සවය පමණක් බවයි. වික්‍රමසිංහ මහතා එක්සත් රාජධානියේ සිටියදී කිසිදු නිල රැස්වීමක්, සාකච්ඡා හෝ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික රැස්වීමක් සහභාගී වනු ඔහු දැක නැත.

මේ අතර, ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ ප්‍රධාන අභ්‍යන්තර විගණක විජිත රෝහණ පරණගම රහස් පොලිසියට පවසා ඇත්තේ, ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ, වික්‍රමසිංහ මහත්මිය සහ වික්‍රමසිංහ මහතාගේ පෞද්ගලික ලේකම් සැන්ඩ්‍රා පෙරේරා යන මහත්මීන් සම්බන්ධ සියලු‍ වියදම් ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය විසින් එහි වියදම් ශීර්ෂය යටතේ දරා ඇති බවයි. ජනාධිපතිවරයාගේ වියදම් ශීර්ෂය යටතේ දරන සියලු‍ම වියදම් රජයේ කටයුතු සඳහා පමණක් විය යුතු බව ඔහු අවධාරණය කර තිබුණි. එක්සත් රාජධානියේ සංචාරයට අදාළ වියදම් සඳහා ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය රුපියල් මිලියන 13.27 කට වඩා වියදම් කර ඇති අතර, ශ්‍රී ලංකා පොලිසියේ සහ ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවේ වියදම් ශීර්ෂ යටතේ තවත් රුපියල් මිලියන 3.27 ක් වියදම් කර ඇත. සංචාරය සඳහා වැය වූ අවසාන මුදල රුපියල් මිලියන 16.6 ඉක්මවයි. සංචාරයට අදාළ ලියකියවිලි පරීක්ෂා කිරීමෙන් පසු එය නිල සංචාරයක් නොව පෞද්ගලික සංචාරයක් බව නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් පසු, පරණගම මහතා රහස් පොලිසියට ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ වික්‍රමසිංහ මහතා මෙම සංචාරය සඳහා මහජන මුදල් භාවිත කර ඇති බවත්, මෙය මහජන මුදල් අවභාවිතයක් බවත්ය.

තැපෑල අඩපණ කළ තැපැල් වර්ජනය

තැපැල් සේවකයන්ගේ අවිනිශ්චිත වැඩවර්ජනයක් ඇතුළුව රජයට මුහුණ දීමට සිදුවන බොහෝ දුක් කරදරවල අවධානය වෙනතකට හැරවීමට වික්‍රමසිංහ මහතා අත්අඩංගුවට ගැනීම උපකාරී විය. තැපැල් වර්ජනය බදාදා ආරම්භ වූ අතර, වර්ජනයේ යෙදී සිටින සේවකයන්ට වැටුප් නොගෙවන බවට රජයේ අනතුරු ඇඟවීම් නොතකා, වෘත්තීය සමිති විසින් තම ඉල්ලීම් ඉටු කරන තුරු ආපසු සේවයට නොඑන බවට දැඩි ලෙස ප්‍රකාශ කර තිබුණි. තැපැල් සේවකයන් 17,000 ක් පමණ සහභාගී වූ වැඩ වර්ජනයෙන් රටේ තැපැල් සේවා අඩපණ කළේය.

කැබිනට් ප්‍රකාශක අමාත්‍ය නලින්ද ජයතිස්ස, තැපැල් සේවකයන් සේවයට පැමිණීම සහ සේවයෙන් පිටත්වීමේදී ඇඟිලි සලකුණු ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීමට විරුද්ධ බව පවසමින් ඔවුන් ඍණාත්මක ආලෝකයකට ඇද දැමීමට උත්සාහ කළත්, ඊට ප්‍රතිචාර දක්වමින් සේවකයන් කියා සිටියේ ඔවුන් මෙම ක්‍රමයට විරුද්ධ නොවන බවත්, ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම් වැටුප් හා අතිකාලවලට සම්බන්ධ බවත්, බඳවා ගැනීමේ ක්‍රියා පටිපාටි, උසස්වීම් ආදිය සඳහා මාර්ගෝපදේශ නියම කරන සේවා ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා බවත්ය.

තැපැල්පති එස්.ආර්.ඩබ්ලිව්.එම්.ආර්.පී. සත්කුමාර, ඔවුන්ගේ දුක්ගැනවිලි සාකච්ඡා කරන බවට පොරොන්දු වෙමින් බ්‍රහස්පතින්දා නැවත සේවයට පැමිණෙන ලෙසට සේවකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. “රජයේ ප්‍රතිපත්තිවලට අනුකූලව විසඳිය හැකි ගැටලුවලට සවන් දීමට බලධාරීන් විවෘතයි” යැයි ඔහු පැවසීය.

අතීතයේ තැපැල් සේවකයන්ගේ වැඩවර්ජනවල පෙරමුණ ගෙන සිටියේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ජාතික වෘත්තීය සමිති මධ්‍යස්ථානය වීමද හාස්‍යයට කාරණයකි. එහි ප්‍රධානී, දැන් අමාත්‍ය කේ.ඩී. ලාල් කාන්ත වැඩවර්ජනවලට සහයෝගය ප්‍රකාශ කළ නමුත්, දැන් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ රජයේ සිටින බැවින් වෘත්තීය සමිති සඳහා සහයෝගය අඩු වී ඇත.

මෙම රජය විසින් ගන්නා ලද සමහර තීරණවලට එරෙහිව වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ග ගන්නා බවට තර්ජනය කරන්නේ තැපැල් සේවකයන් පමණක් නොවේ.

ලබන වසරේ සිට ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිත අධ්‍යාපන අංශ ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා ගුරු වෘත්තීය සමිතිවල විරෝධතා එල්ල වී තිබේ. රජය ගුරුවරුන් සමග නිසි සාකච්ඡා නොකර 2026 සිට පාසල් වේලාවන් පැය භාගයකින් දීර්ඝ කළහොත් වැඩ වර්ජනයක් දියත් කරන බවට ලංකා ගුරු සංගමය අනතුරු ඇඟවීය.

වෘත්තීය සමිති ක්‍රියාමාර්ගවලින් සෞඛ්‍ය අංශයටද බලපෑම් එල්ල වී තිබේ. පසුගිය වසරේ (2024) මාරුවීම් නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීමට විරෝධය පළ කරමින්, බස්නාහිර පළාත් සභාව යටතේ ඇති රෝහල් 31 ක අඛණ්ඩ වැඩ වර්ජනයක් දියත් කර ඇති බව පරිපූරක වෛද්‍ය ඒකාබද්ධ වෘත්තීය කවුන්සිලය නිවේදනය කළේය. බරපතළ අක්‍රමිකතා සහ දැඩි විරෝධය මධ්‍යයේ මෙම මාරුවීම් සිදු කරන ලද බව ඔවුහු කියා සිටිති. විකිරණවේදීහු, වෛද්‍ය රසායනාගාර තාක්ෂණවේදීහු, වෘත්තී චිකිත්සකයෝ, කථන චිකිත්සකයෝ, ඖෂධවේදීහු සහ භෞත චිකිත්සකයෝ වැඩ වර්ජනයට එක්වී සිටිති.

(***)

“සන්ඩේ ටයිම්ස්” දේශපාලන අංශය විසිනි

“සන්ඩේ ටයිම්ස්”පුවත්පතේ පළවූ ලිපිය

සිංහලට පරිවර්තනය කළේ

අනිල් කරුණාරත්න