පනිට්ටුව පණ ලබන්නට ටික වේලාවකට කලින් බල්ලකු උඩුබුරන්න‍ට පටන් ගත්තේ කොහෙන්දෝ අහුලා ගත් ඔට්ටුපාල් බෝලයක් ඉවතට වීසි කර දමමිනි. ගරා වැටුණු පෙනුමට අලුතින් තැනූවක් වැනි නිවෙස ඉදිරිපිට හරක් බඳින තුන්හුලස් මිදුලේ එහා මෙහා වන කිලුටු බෝලය දෙස බල්ලා කුතුහලයෙන් හොම්බ වනමින් බලා සිටියේ ය. මඩ වුණු මිදුල පැත්තකින් උඩහට යන මඩ පාර දිගේ පහළට දිව ආ වස්සෙක් ඉදිරිගාත් දෙක පැටලී බිම පෙරළුණි. කන්දේ පදිංචි අසල්වැසියන් ගණන දහඅටක් වුණු නමුත් මිනිස් වාසයක හැලහොල්මනක් දැකිය හැකි නොවී ය. අහසේ තිබුණේ අඳුරු රූප සහිත දේවාල පෙතිකඩ එල්ලා ඇති ඇවුරුණු පාළු ශාලාවක පෙනුම ය. අඳුරු අහසේ වම් පැත්තෙන් විදුලියක් කෙටුවේ ය. පසුගිය දින කිහිපය පුරා වැටුණු වැස්ස නිසා කන්දේ පස් කණ්ඩි සෝදා ගලන මඩ පාරවල් බොහෝ විය. 

ඒ මොහොතේ මා වෙත දිව ආ කනප්පුව ආපසු හැරී ගෙට දිව්වේ කිසිවක් හදිසියේ මතක් වුණු අයුරිනි. ඒ වේගෙන් ආපසු දිව ආ කනප්පුව එහි මා ද නංවා ගෙන වැහිබර අහසට නැඟුණේ කාලගුණ දෙපාර්තමේන්තුවේ රතු නිවේදන කන වැකුණු අයුරිනි. මම දැඩිව කනප්පුවේ බීරලු දාරය තදින් අල්ලා ගෙන සිටියෙමි. ම‍ගේ කකුල් සට සට ගා වෙවුලන්ට විය. වාසියකට තිබුණේ එක කකුලක මගේ කට්ටා සෙරෙප්පුව නැතිකම පමණි. මම කකුල් දෙක කනප්පුවේ කකුල් තුන අතරේ පටලා ගෙන සිටියෙමි. කනප්පුවෙන් ලිස්සා නොවැටී සිටීම බෙහෙවින් අපහසු විය. මුලින් සුළඟින් ඇඹරෙන අතුපතර බේරමින් අහසට නැඟුණු කනප්පුව උස ඇහැටු ගස් මුදුන්වල ගැවී නොගෑවී ගමන් කළේ ය. තවත් ගසක මුදුන් අත්තක කකුල වැදී මගේ කට්ටා සෙරෙප්පුව ගැලවී බිම වැටුණි.  

කනප්පුව පැත්තෙන් පැත්තට හැරෙමින් අහසේ ගමන් කළේ ඒ ගමන හොඳට හුරු අයුරිනි. එය හරි කෙළින් ගමන් කළේ පිට්ටනියක් වැනි හිස් බිම් කඩක් උඩින් යන විට පමණි. මට කනප්පුවේ පණ්ඩිතකම ගැන පුදුම සිතුණි. අත්හැර දැමූ ලැයින් කාමර පේළියක තහඩු වහලවල් සුළඟට ගසා ගෙන ගොස් ඇති බව මම දුටිමි. වැල්ලවාය කඳු ඈතින් පෙනුණේ කළුවලා පිරුණු අහසට තැබූ ආධාරක මෙනි. දික්පිටිය පාරේ ලොරියක් ගමන් කරමින් තිබුණි. කෑ ගසමින් අල්ලපු ගෙදරකට දුවන ගැහැනියකගේ විලාපය මට ඇසුණේ ඒ පෙදෙසේ දී කනප්පුව තරමක් පහළින් ඇදී ගිය හෙයිනි.

ටෙලිෆෝන් කණු පේළිය ඔස්සේ ඇස් යැවූ මට දිප්පිටිය තැපැල් කන්තෝරුවත්, ඒ කිට්ටුව තිබෙන ඉන්ධන පිරවුම්හලත් හඳුනා ගන්නට පුළුවන් විය. කනප්පුව මා රැගෙන යන්නේ කොතැනකට දැයි වටහා ගන්නට නුපුළුවන් වුණත් එය මගේ සිත තුළ ඇති වන නිහඬ කල්පනාවලට අනුකූලව පාවෙන බව මට හැඟුණි. මගේ පැරණි මිතුරකු වූ විජයසුන්දරගේ නිවසත්, රබර් දර කඩයත්, පිටරට රැකියාවකට ගොස් සිටින සංඛපාලිගේ අලුත් නිවසත් එහා මෙහා දුවන මගේ ඇසට හසු විය. තෙත් වුණු ගෝනි පඩංගු ගොඩක් හා සිමෙන්ති ගල් තුන්හාර සියයක් ඇගේ නිවසේ මිදුලේ තිබුණි. පොද වැස්ස නිසා හබරල කොළයක් හිසට උඩින් අල්ලා ගත් කුදු මනුස්සයෙක් පාරක ගමන් කළේ ය. තල් අතු ඉහළා ගෙන දෙනමක් දිග කුඹුරක් මැදින් පංශූකූලයකට වඩිමින් සිටියහ. 

මහ වැස්ස වැටෙන්නට වූ විට ද මගේ කනප්පු ගමන නොනැවතුණි. වැස්ස සමඟ ඇති වුණු දුමාරයකින් පහළ පොළොව වැසී ගියේ ය. කනප්පුවට ද පාර වැරදුනා සේ වැස්සේ එහා මෙහා ඉබාගාතේ ගමන් කරන්නට විය. ඕනෑවට වැඩියෙන් පහළින් ගමන් ගත් නිසා දෝ කනප්පුව යමක වැදී එහි කකුලක් ගැලවී ගියේ ය. මට මහත් බියක් දැනුණි. ඒ සමඟ අකුණු පුපුරා යන්නට විය. පොල් ගසක හිසක් අසුරු සැණින් ගිනි ගන්නා අයුරු මම දුටුවෙමි. ඒ තට්ටු බිල්ඩිමක් හා පිට්ටනියක් ඇති රජගිරි මහා විද්‍යාලය හරියේ දී ය. තව අකුණක් මල්පා විහාරයට පාත් වී අකුණු සන්නාහකය නිසා පුස්සක් වී ගියේ ය. 

මම කනප්පුව තදින් අල්ලා ගෙන එහි ඇලී සිටියේ කකියන අත්වලිනි. එය මා හෙම්බත් කරන අන්දමේ ගමනකි. මා දකින්නේ සිහිනයක් නොවන බව සනාථ කර ගන්නට මම ඇඟිල්ලක් විකුවෙමි. මට රිදිල්ල දැනුණි. එය කිසි දින නොගිය ගමනකි. සාමාන්‍ය ලෝකයක සිදු විය නොහැකි දෙයකි. හදිසියේ අදිසි ද්වාරයක් විවෘත වූ අයුරින් මම වලා දෝනාවක් මැදින් ගමන් කරන්නට වීමි. මට මහත් සීතලක් හා සැහැල්ලුවක් දැනුණි. ඒ ගමනින් පසුව මට හැඟුණේ මා නැවතත් මගේ නිවස පිහිටි කඳු ගැටය දෙසට ගමන් කරන බවකි. 

මට ඇවිදින කන්දක් පෙනුණි. කන්ද ගමන් කළේ ඒ මත වූ තෙත පස් කණ්ඩි සහ මූකලාන ද රැගෙන ය. කැලෑ රබර් ගස් මුලින් ඉදිරී ගියේ ය. එය එක්තරා අන්දමකින් ගස් උදුරා දැමීමකි.  එක තැනක ලැහැබින් හිස් වූ භූමිය දිස් වුණේ ඕජස් ගලන තුවාලයක් මෙනි. එය නෙරා එන උදරයක් සමඟ ගමන් කළ කන්දකි. කන්දේ එක් අර්ධයක සමතලා පෙනුමක් ද, තව අර්ධයක නිම්නයක පෙනුමක් ද, මොල්ලියක් තිබුණු තැනක හාන්සි පුටුවක පෙනුමක් ද විය. ඒ මට හුරුපුරුදු පොළොව නොවී ය. එනමුත් මා මුලින් සිතූ සැටි නිවැරදි ය. මට නැවත වැල්ලවාය කඳු වැටියත්, දිප්පිටියත්, දර කඩයත් පෙනෙන්නට විය. ආ ගමනේ දී නුදුටු අම්බදෙණිය පාරත්, මහඔයත්, මඩකුඹුර වෙල් යායත් මට පෙනෙන්නට පටන් ගත්තේ ය. එවිට වැස්ස සම්පූර්ණයෙන් නතර වී තිබුණි. අලුත් අව් රැල්ලක් ගලා  ඇවිත් තිබුණි. ඒ නිසා සියල්ල මට පැහැදිලිව දකින්නට පුළුවන් විය. වැස්සෙන් පෙඟුණ පහළ පොළොවේ තිබුණේ මඩ කඩිති සහිත ශෝකභරිත පෙනුමකි. 

මා බිමට පෙරළා දමන තරමේ වේගයකින් කනප්පුව පහත් වුණේ මගේ නිවස පිහිටි කන්ද පාමුල පන්සල හා මහා විද්‍යාලය අතර ඇති ක්‍රීඩා පිටියට ය. එහි විශාල පිරිසක් රැස් වී අරනායක කඳු යාය පැත්ත බලා සිටියහ. සමහරු විලාප දුන්නහ. ඒ වන විට ද පොලීසිය හා එස්කැවේටරයක් පැමිණ තිබුණි. තවත් බොහෝ පිරිස් එහි පැමිණෙමින් සිටියහ. පිරිවෙණේ භික්ෂූන් විසි නමක් පමණ පාර දිගේ දිව එමින් සිටියහ. වේදනාවෙන් වියරු වුණු එකෙකු දෙපැත්තට වැනෙන සුදු හිසකෙසින් යුතුව දුවන්නට වු‍‍ණේ ගඟකට ළිඳකට පනින වුවමනාවකිනි. තව පිරිසක් ඉමහත් ආයාසයක් දරා ඔහු නතර කර ගත්හ. 

මගේ නිවසේ පමණක් නොව අසල්වැසි නිවෙස්, ගහකොළ, හරකබාන, ගල්පඩි, රබර් මඩුව, පැති ලියැද්ද යනාදියෙහි ද ලකුණක්වත් දකින්නට නොවී ය. පැහැදිලිව පෙනුණේ කන්ද ඉහළ සිට පහළට ගහකොළ ද පෙරළා ගෙන ගලන අලුත් මඩ ගංගාව පමණි. උල්පත් සක්‍රීය වී පැවතුණු නිසා වතුර කොතෙකුත් කාන්දු විය. මගේ නිවසෙහි විය හැකි දිග කළු තල් පරාලයක්, වඩුගැටය සහිත වහලේ ලොකු කොටසක් සමඟ අඩි ගණනක් පහළට රූට්ටා ඇවිත් තිබුණේ මගේ සිත වියරු කරමිනි. ඇස්බැස්ටස් වහලක පළුවක් පහළට ඇලවුණු ගස් දෙබලක සිර වී තිබුණි. කොකුන් රෑනක් ලැග සිටින්නේ ඔච්චම්මා සහ ආගතාහාමිගේ පොඩි පැල්පත් දෙක තිබුණු හරියේ ය. මඩ පාර දිගේ ඉදිරියට ඇදෙන අලුත් බයිසිකලය එහි හිමිකරුවා වුණු සුරවීර කොහි ගියා දැයි සොයන්නා සේ පෙනුණි. 

කනප්පුව පුළුවන් තරමට පහළට ඇවිත් මා බිමට පෙරළා දැමී ය. කනප්පුව ඈතට වීසි වී ගියේ ය. වැටුණු මඩ ගොඩින් නැඟිට ගත් මම මගේ තුන්වෙනි ගම වූ නායගිය කන්ද දෙස දුකින් බලා සිටියෙමි. මගේ දිවි ගැලවීම බොහෝ දෙනෙකුට ගැටලුවක් විය. ඔවුන් සිතා ඇත්තේ මා කන්දට යට වුණු බව ය. මගේ දිග කලිසම අවලස්සන වී තිබුණු නමුත් කවුරුවත් එය සැලකිල්ලට ගත්තේ නැත. කනප්පුව වීසි වී ගියේ කොතැනකට දැයි කල්පනා කරමින් මම සෙනඟ අතරේ එහා මෙහා ගියෙමි.