“චීනය යනු නිදා සිටින යෝධයෙකි (මකරෙක්), ඇය අවදි වූ විට ලෝකය සොලවනු ඇත”
මෙම ප්‍රකාශය නැපෝලියන් බොනපාට් විසින් කරන ලද බවට බොහෝ දෙනෙකු විශ්වාස කළත් ඔහු එසේ පැවසූ බවට ප්‍රබල සාක්ෂි නොමැත.
එහෙත්, 19 වැනි සියවසේ සිට, විශේෂයෙන් බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ ප්‍රකාශකයින් අතර චීනය පිළිබඳ බියක් පැවති අතර, අබිං වෙළෙඳාම සම්බන්ධයෙන් චීනය සහ බ්‍රිතාන්‍යය අතර (1839-42) සහ චීනය සහ ප්‍රංශය අතර (1856-60) හටගත් අබිං යුද්ධ දෙක, එක් අර්ථයකින් චීනය නිදිමතව තබාගැනීම සඳහා මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි කර තැබීමේ අරමුණින් සිදු කරනු ලැබුණි.
මේ වන විට චීනය අවදි වී ඇති අතර දැන් ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යය සහ දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු පිහිටුවන ලද ඊනියා නීති මත පදනම් වූ ජාත්‍යන්තර පිළිවෙළ සොලවමින් සිටී. මැද පෙරදිග හා යුරෝපයේ අඛණ්ඩව සිදුවන යුද්ධ දෙකක් සහ එක්සත් ජනපදයේ ආර්ථික හා මූල්‍ය බලය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සහ ඔහුගේ ආර්ථික උපදේශකයින් ගන්නා මංමුළා සහගත පියවර මෙම බිඳවැටීමේ පැහැදිලි රෝග ලක්ෂණ වේ.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ප්‍රමුඛ ජාතික ජන බලවේගය ආණ්ඩුව ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වන්නේ මෙම සංදර්භය තුළය. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ප්‍රධාන ලේකම් ටිල්වින් සිල්වා ඇතුළු ඉහළ පෙළේ දූත පිරිසක් චීනයේ සංචාරයකට එක්වීමට නියමිත අතර, හේතු කිහිපයක් නිසා මෙම සංචාරය වැදගත් එකක් වෙයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලකයන් පිරිසක් චීනයේ සංචාරයක නිරත වීම, බැලූ බැල්මට විශේෂ කාරණයක් නොවන්නේ මීට පෙරද එවැනි දූත පිරිස් චීනයේ සංචාරය කර ඇති නිසාය. ඒ සෑම දෙනෙක්ම පාහේ ශ්‍රී ලංකාවේ දක්ෂිණාංශික ආණ්ඩු නියෝජනය කළ පිරිස්ය. එහෙත් දැන් ශ්‍රී ලංකා ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට ආණ්ඩු බලය හොබවන්නේ වාමාංශික ප්‍රතිපත්තිවලට වැඩි නැඹුරුවක් සහිත ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ප්‍රමුඛ පක්ෂයක් විසිනි. එබැවින් තම ප්‍රතිපත්තිවලට බොහෝ සෙයින් සමීප චීනයෙන්, දූත පිරිසට ඉගෙන ගත හැකි පාඩම් බොහෝය.
ජූනි 6 වැනිදා “ඩේලි එෆ්ටී” පුවත්පතට, ‘‘''China Emerging piblafor stuggling Sor Lanka’’යන මැයෙන් ලිපියක් ලියන ආචාර්ය අමීර් අලි චීනයෙන් අපට උගත හැකි පාඩම් ගැන දීර්ඝ විස්තරයක් කරයි. සමහරක් තොරතුරු පහත පරිදි වෙයි.
චීනය, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ ධනවාදී වැඩපිළිවෙළ යටතේ හුස්ම හිරවන ආර්ථිකයන් සඳහා අනුගමනය කිරීමට නව දිශාවක් පෙන්වයි. ශ්‍රී ලංකාවේ හම්බන්තොට හරහා ගමන් කරන චීනයේ වන් බෙල්ට් වන් රෝඩ් (OBOR) හෝ නව සේද මාවත මුල් පිරීම මගින් 2024 මුල් භාගය වන විට මාර්ග, දුම්රිය, මුහුදු, බලශක්ති සහ ඩිජිටල් යටිතල පහසුකම් හරහා රටවල් 140 ක් සම්බන්ධ කර තිබුණි. වන් බෙල්ට් වන් රෝඞ් යනු ලෝක ජනගහනයෙන් 75෴ ක් නියෝජනය කරන චීනය ප්‍රමුඛ ජාතීන්ගේ පවුලක් වන අතර, එය ලෝක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් අඩකට වඩා ජනනය කරයි.
2040 වන විට එම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය වාර්ෂිකව ඩොලර් ට්‍රිලියන 7.1 කින් වැඩි කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. බ්‍රික්ස් හි රටවල් සමඟ එක්ව එක්සත් ජනපද ඩොලරයේ ආධිපත්‍යය විනාශ කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර ගනුදෙනු මාධ්‍යයක් ලෙස පොදු මුදල් ඒකකයක් නිර්මාණය කිරීමට චීනය උත්සාහ කරයි. බ්‍රික්ස් වලට එරෙහිව තහනම් තීරුබදු පැනවීමට තමන් යොමු වන බව ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නිවේදනය කර ඇත්තේ එය සිදුවීමට නියමිතව තිබූ බැවිනි.
ශුද්ධ පරාජිතයා චීනය නොව ඇමරිකානු පාරිභෝගිකයින්ය
ට්‍රම්ප්ගේ “විමුක්ති දින” තීරුබදු යුද්ධයේදී ශුද්ධ පරාජිතයා චීනය නොව ඇමරිකානු පාරිභෝගිකයින් වනු ඇත. දැනටමත්, වෝල්මාර්ට් සහ අනෙකුත් ප්‍රධාන සිල්ලර දාමයන් ඔවුන්ගේ මිල ගණන් වැඩි කරන බව නිවේදනය කර ඇති අතර, රැකියා 1,500 ක් කපා හැරීමට වෝල්මාර්ට් සමාගම සැලසුම් කරයි. තවත් නරක ආරංචි ඉක්මණින් ලබෙනු ඇත. කෙටියෙන් කිවහොත්, තුන්වැනි ලෝක යුද්ධය සිදුවුවත් නැතත්, නැගී එන යෝධ චීනයට එරෙහි ආර්ථික යුද්ධය හොඳින් සිදුවෙමින් පවතී.
පසුගිය දශක හතර තුළ චීනය මිලියන 800 කට ආසන්න පුරවැසියන් පිරිසක් අන්ත දරිද්‍රතාවයෙන් සාර්ථකව මුදාගැනීමට සමත් වූ අතර, ට්‍රම්ප් තම කතිපයාධිකාරීන්ගේ ධනය සහ වත්කම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ගත් පියවර හරහා ඔහුගේම රටේ වැඩ කරන දුප්පතුන් තව දුරටත් දුප්පත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇත. කැනඩාව එක්සත් ජනපදයේ 51 වැනි ප්‍රාන්තය ලෙස ඈඳාගැනීමට, සාමකාමීව හෝ මිලිටරිමය වශයෙන් ඩෙන්මාර්කයෙන් ග්‍රීන්ලන්තය අත්පත් කර ගැනීමට, විධායක නියෝගයක් හරහා මෙක්සිකෝ බොක්ක ඇමරිකානු බොක්ක ලෙස නම් කිරීමට සහ බ්ලැක්රොක් ප්‍රමුඛ අත්පත් කර ගැනීම හරහා පැනමා ඇළ දිගේ ප්‍රධාන වරායන් දෙකක් අත්පත් කර ගැනීමට ඔහු තම කැමැත්ත ප්‍රකාශ කළ විට ඔහුගේ මංමුළා සහගත බව තවත් උග්‍ර විය. අවසාන වශයෙන්, සෞදි අරාබිය, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය සහ කටාර් වෙත ඔහුගේ මෑත සංචාරය මැද පෙරදිගට සාමය ගෙන ඒමට වඩා ආයෝජන සහ වෙළෙඳපොළවල් සෙවීම සඳහා කළ එකක් විය.
ඊශ්‍රායලය විසින් අවහිර කරන ලද ආධාර රැගෙන යන ට්‍රක් රථ දහස් ගණනක් ගාසා තීරයට ඇතුළු කිරීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ ආධාර ආයතනවලට නොහැකි වීම හේතුවෙන් පැහැදිලිව පෙන්නුම් කරන පරිදි, ආර්ථික අර්බුද, මූල්‍ය බංකොලොත්භාවය, සම්පත් ක්ෂය වීම සහ ආයතනික දුබලතාවන් මගින් බිඳ වැටී ඇති ඊනියා නීති මත පදනම් වූ ජාත්‍යන්තර පිළිවෙළ බිඳ වැටෙන සහ බිඳ වැටෙන ගෝලීය සන්දර්භය තුළ, ශ්‍රී ලංකාව වැනි අරගලකාරී ආර්ථිකයන්, ආර්ථික අවස්ථා සහ නායකත්වය සඳහා නැගෙනහිර දෙසට යොමු විය යුතුය. ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක හමුවීමට චීන ආයෝජකයින් පිරිසක් මෑතකදී කළ සංචාරය පිළිගැනීමේ ලකුණක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාව සමඟ ආර්ථික සබඳතා ගැඹුරු කිරීම සඳහා චීනයේ මාර්ග සිතියම දේශපාලන කවයන් තුළ ධනාත්මක පිළිගැනීමක් ලැබිය යුතුය.
චීනයේ ආශ්චර්යමත් ආර්ථික පරිවර්තනයෙන් ඉගෙන ගැනීම
චීනයේ පරිවර්තනය උගන්වන වැදගත්ම පාඩම වන්නේ ආර්ථික සැලසුම්කරණය අත් නොහැරීමයි. සීතල යුද්ධයෙන් පසු නව ලිබරල් ආර්ථික විද්‍යාඥයින්ගේ සහ නිදහස් වෙළෙඳපොළ උපදේශකයින්ගේ ලේඛනවල සංකල්පයන් සහ උපාය මාර්ගයන් සමච්චලයට ලක් විය. ඔවුන් පුදුමයට පත් කරමින්, වසර පහකට වරක් ලබා ඇති ප්‍රගතිය පිළිබඳ තක්සේරුවක් සහිත දිගුකාලීන සැළසුම්කරණය, වෙෙළඳෙපාල යාන්ත්‍රණය සම්පූර්ණයෙන්ම කැප නොකර තිරසාර වර්ධනයක් සහිත ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා කෝකටත් තෛලය බව චීනය සාර්ථකව පෙන්වා දී ඇත.
වෙළෙඳපොළ නිදහස නිසැකවම සීමා වී ඇති අතර, සැලසුම් කිරීමේදී ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කළ කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ සාමාජිකයෙකු වන චෙන් යුන්, චීන ආකෘතිය කුරුලු-කූඩු ආර්ථිකයක් ලෙස හැඳින්වීය. එහිදී වෙළඳපොළ කුරුල්ලා වූ අතර සැලැස්ම කූඩුවක තබා ඇත. 15 වැනි පස් අවුරුදු සැලැස්ම දැනට ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතින අතර, එම සම්ප්‍රදාය දිගටම පවතිනු ඇත.
1980 සහ 1990 ගණන්වල ඊනියා විවෘත වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකයන් එකතැන පල්වීම හෝ උද්ධමනය සහ විරැකියාව එකවර ඉහළ යාම අත්විඳිමින් සිටියදී, විදේශීය ආයෝජකයින්ට තම දොරටු විවෘත කිරීමෙන් ඔවුන් බේරාගැනීමට පැමිණියේ චීනයයි. නමුත් ආයෝජකයින්ට කොහේද සහ කුමක් ආයෝජනය කළ යුතු ද යන්න දැනුම් දෙනු ලැබුණි. චීනයේ ලාභ ශ්‍රමය සහ කාර්මික විනය මගින් ආකර්ෂණය වූ විදේශීය ආයෝජකයින් එහි රොක් වී, චීන ව්‍යවසායකයින් සමඟ හවුල් වී, අතරමැදි මෙන්ම අවසාන නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය කර ඒවා නැවත ඔවුන්ගේ මව් රටවලට අපනයනය කළේය. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් තම රට “නිදහස්” කිරීම සඳහා තීරුබදු වැඩි කර ඇත්තේ එවැනි ආනයනයන්ට එරෙහිව ය.
චීනයේ විශේෂ ආර්ථික කලාප
චීනයේ විශේෂ ආර්ථික කලාප විස්තර කර ඇත්තේ “විදේශීය තාක්ෂණය සහ කළමනාකරණ කුසලතා නිරීක්ෂණය කළ හැකි සමාජ හා ආර්ථික විද්‍යාගාර” ලෙසිනි. ඒවායේ කාර්යභාරය ශ්‍රී ලංකාව විසින් අනුගමනය කළ යුතු තවත් ආකෘතියකි. මෙම විශේෂ ආර්ථික කලාප ඩෙන් ෂියාඕපින් විසින් ආරම්භ කරන ලද අතර, 2020 ගණන් වන විට චීනය පුරා මෙවැනි කලාප 45 ක් ව්‍යාප්තව තිබුණි.. මෙම ආකෘතියේ සාර්ථකත්වය නිසා අප්‍රිකාවේ රටවල් චීනයේ සහාය ඇතිව චීනය කළ අත්හදා බැලීම අනුකරණය කිරීමට ආකර්ෂණය වී ඇත. මෙම ආර්ථික කලාපවලින් සමහරක් චීනයේ ධඊධඍ අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුම් ස්ථාන බවට පත්ව ඇත. කොළඹ වරාය නගරය ශ්‍රී ලංකාවේ පළමු විශේෂ ආර්ථික කලාපය වන අතර, වත්මන් රජයට වාර්ගික සංහිඳියාවට ප්‍රමුඛත්වය දිය හැකි නම්, විශේෂයෙන් උතුරු හා නැගෙනහිර ප්‍රදේශවල තවත් කිහිපයක් විවෘත කිරීමට විශාල විභවයක් ඇත. සිංහල-දෙමළ ජනවාර්ගික ගැටලුව දිවයිනේ වසංගතයයි.
කෙසේ වෙතත්, චීනය අනුකරණය කිරීමට පරිපූර්ණ ආදර්ශයක් නොවේ. මාධ්‍ය පාලනය, සෝදිසි කිරීම සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වටිනාකම් සහ නිදහස සඳහා වන වෙනත් සීමාවන් වැනි අංශ වළක්වා ගත යුතුය. නමුත් ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, නැගෙනහිර දිශාව දිවයිනේ අපනයන සඳහා ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා අනුපූරක ආර්ථිකයන්හි විශාල වෙළෙඳපොළකට දොරටුව විවෘත කරයි. ට්‍රම්ප්ගේ ආර්ථික අක්‍රමිකතාව සමඟ දේශීය වර්ධනය සහ සමෘද්ධිය සඳහා බටහිර රටවල් මත යැපීම තවදුරටත් හොඳ විකල්පයක් නොවේ.
අනිල් කරුණාරත්න
