ඉන්දියාව විසින් පාලනය කරනු ලබන කාශ්මීරයේ පහල්ගම් ප්‍රදේශයේ දී ඉන්දීය සංචාරකයන් පිරිසක් ඉලක්ක කරගෙන එල්ල කෙරුණු ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරය හේතුවෙන් (එම ප්‍රහාරයෙන් ඉන්දීය ජාතිකයන් 26 ක් ද නේපාල ජාතිකයෙකු ද ඝාතනයට ලක් විණි) ඉන්දියාවත් පාකිස්තානයත් අතර ගැටුම්කාරී වාතාවරණයක් මේ වෙනවිට උද්ගතව ඇත. 

දෙරටේ පුරවැසියන් පිටමං කිරීම, දේශසීමා ආසන්නයේ වෙඩි තබා ගැනීම්, ජල ගිවිසුම ඉන්දියාව විසින් ඒකපාර්ශ්වීයව තාවකාලිකව අත්හිටුවනු ලැබීම ආදී යුද්ධයකට මුලපිරිය හැකි යැයි සිතිය හැකි වර්ධන ගණනාවක් සිද්ධ වී අවසන් ය. ඒ අල්ලපනල්ලේ, පසුගියදා ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි පැවසුවේ යැයි මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණේ, පාකිස්තානයට ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සඳහා ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍යවරයා එරට ආරක්ෂක අංශවලට පූර්ණ බලතල පවරා ඇති බවය. කාශ්මීර ප්‍රදේශය මුල් කොට ගෙන තෙවතාවක දී මේ දෙරට යුද වැදි ඉතිහාසය සිහිපත් කරන විශ්ලේෂකයෝ, දැන් මතුව ඇති ආතතිකාරී තත්ත්වය යුදමය ගැටුමක් දක්වා වර්ධනය විය හැකි බවට ද අනතුරු අඟවති. 

එවැනි යුද ගැටුමක් හටගතහොත් එහි අනිටු බලපෑම් කලාපයටත් එයින් නොනැවතී ලෝකයටත් ඉතා ඉක්මනින් ළඟා වෙනු ඇත. එවැනි ආතතිකාරී වාතාවරණයකින් ශ්‍රී ලංකාවට විය හැකි රාජ්‍යතාන්ත්‍රික, ආරක්ෂක සහ ආර්ථික බලපෑම් සම්බන්ධයෙන් ද විවිධ විග්‍රහ කථන ආදිය ද ඉදිරිපත් වේ. ඒ සම්බන්ධයෙන් විද්වතුන් කිහිපදෙනෙකු ඉරිදා ලංකාදීපයට දැක් වූ අදහස් මෙසේ ය.

තමන්ගෙ හමුදා බලය ලෝකයාට පෙන්වීම සඳහා ඉන්දියාව මේ අවස්ථාව පාවිච්චි කරනවා

මේ ඉන්දු-පාකිස්තාන අර්බුදය දුරදිග ගියොත් ඒක ලෝක දේශපාලනයට බලපාන ප්‍රශ්නයක් බවට පත් වෙනවා. ඒ වගේම තමයි, මේ ප්‍රශ්නය ඓතිහාසිකව තිබුණු එකක්. ඒක මේ දක්වා විසඳාගන්න බැරි වෙලා තියෙනවා. මීට කලිනුත් දෙරට අතර අර්බුද ඇති වෙලා ඒවා අඩුවැඩි වශයෙන් උත්සන්න වුණා. නමුත් මේ අවස්ථාවේදි ඉන්දියාව ආක්‍රමණශීලී පිළිවෙතක් අනුගමනය කරන බව පේනවා. තමන්ගෙ හමුදා බලය ලෝකයාට පෙන්වීම සඳහා මේ අවස්ථාව ඉන්දියාව පාවිච්චි කරන බව තමයි මගේ පෞද්ගලික මතය. 2019 දිත් දෙරට අතර අර්බුදයක් හටගත්තා. 

ඒ අවස්ථාවෙ ඉන්දියාව සතුව තිබුණු හමුදා හැකියාවට වඩා වැඩි හැකියාවක් දැන් ඔවුන් අත්කරගෙන තියෙනවා. මේ සිද්ධිය මුල්කරගෙන යුද්ධයක් ඇති වුණොත්, ලංකාව වගේ රටවලට නරක විදිහට බලපානවා. මොකද, ලංකාව ඉන්නෙ කේවෙල් කිරීම අතින් දුර්වල තත්ත්වයක. එවැනි පසුබිමක, ලංකාව අවට හමුදා බලය වැඩි වෙනවා කියන්නෙ රටට එච්චර හොඳ නෑ. ගැටුම් පවතිනවට වඩා යම් ආකාරයක හෝ ස්ථාවරභාවයක් පැවතීම ලංකාවට වඩාත් හොඳයි. නමුත් යුද ගැටුමක් හටගත්තොත්, අපිට සැපයුම් දාමය පවත්වාගෙන යෑම, කලාපීය සහයෝගීතාව පවත්වාගෙන යෑම අතින් ප්‍රශ්නවලට මූණ දෙන්න වෙනවා. 

ඒ වගේම තමයි, එවැනි ගැටුමකදී පැත්තක් තෝරාගන්න වෙනවා කියන එක භයානක අවස්ථාවක්. ඒ නිසා පැත්තක් තෝරා ගන්නවා කියන්නෙ තවත් අර්බුදයක්. මේ ඉන්දු-පාකිස්තාන විරසකය පිටුපස ගෝලීය බලවතුනුත් ඉන්නවා. එවැනි සන්ධානවලින් බාහිර බලවතුන්ට මේ කලාපය සඳහා තියෙන ප්‍රවේශය පෙන්වනවා. වත්මන් ආණ්ඩුව ඉන්දියාව සමග සමීප සම්බන්ධතාවක් පවත්වන බව ලෝකෙට පෙන්වලා තියෙනවා. පසුගියදා සිදුවුණු ඉන්දීය අගමැතිවරයාගේ ශ්‍රී ලංකා සංචාරයේදී ඔහුට ලබා දුන් ඉහළ පිළිගැනීමෙනුත් ඒ බව තහවුරු වුණා. ඒ සංචාරයේදී දෙරට අතර ගිවිසුම් හතකට අස්සන් තැබුණා. ඉන්දීය විරෝධී කටයුතුවලට ශ්‍රී ලංකා භූමිය පාවිච්චි කරන්න ඉඩ නොදෙන බවත් අපි ඉන්දියාවට සහතික කළා. එහෙම තත්ත්වයකදි වුණත්, මේ ගැටුමෙදි අපිට ඉන්දියාවෙ පැත්ත ගන්න බෑ. මොකද, තෝරාගැනීමේ හැකියාව සීමා සහිතයි. පාකිස්තානය කියන්නෙ කලින් ප්‍රමාණයට වඩා අඩුවෙන් වුණත් චීනය සමග කිට්ටුවෙන් කටයුතු කරන රාජ්‍යයක්. ඒ නිසා මම හිතන්නෙ පැත්තක් තෝරා ගැනීම කියන්නෙ අප විසින් අත නොගැසිය යුතු කාරණයක්.

ජල ගිවිසුම ඒකපාර්ශ්වීයව අත්හිටුවීමෙන් ඉන්දියාව යම් පණිවුඩයක් දෙනවා. තමන්ගෙ නැගී සිටීම ලෝකයාට යහපත් විදිහට සිදු වෙන්නක් බව ඕනෑම නැගී එන බලවතෙකු විසින් තහවුරු කිරීමට උත්සාහ දරන තත්ත්වයක්. ජල ගිවිසුම අත්හිටුවීමට ඉන්දියාව ගත්ත තීරණයෙන් ඔවුන්ගෙ මේ ආස්ථානයේ යම් බිඳවැටීමක් වෙනවා. මොකද, එය මානව අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධ කාරණයක් නිසා. ඔබට යුද්ධයෙන් වැළකී සිටීමට නම් ඔබ යුද්ධයට සුදානම් බව පෙන්විය යුතු බවට ජාත්‍යන්තර සබඳතා විෂයෙ පිළිගත් සිද්ධාන්තයක් තියෙනවා. මට හිතෙනවා, ඉන්දියාව මේ ප්‍රශ්නයෙදි ඒ වගේ ප්‍රවේශයක් අනුගමනය කරනවා කියලා. යුද්ධයක් ආසන්නයටම යනවා. හමුදා හැකියාව පිළිබඳ සංඥාවක් දෙන්න තමයි ඉන්දියාව උත්සාහ කරන්නෙ.

මේ දෙරට අතර දරුණු යුද්ධයක් ඇති වුණොත් එයින් ලංකාවටත් බලපෑම් එල්ල වෙනවා

මේ අවස්ථාවේ ප්‍රහාරය එල්ල වූ පසු ඉන්දියාව තීරණය කළා ජලය සම්බන්ධයෙන් දෙරට අතර තියෙන ගිවිසුම අත්හිටුවන්න. තානාපති සබඳතාවලට අදාළ කටයුතු නතර කරන්නත්, ඉන්දියාවේ සිටින පාකිස්තානු ජාතිකයන් පිටුවහල් කරන්නත් පියවර ගත්තා. පාකිස්තානයත් එකට එක ලෙස ඒ පියවරම අනුගමනය කළා. මේ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් ඇමෙරිකාව, ඊශ්‍රායලය යන රටවල නායකයනුත් ප්‍රකාශ සිදු කළා. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයා කීවේ, ඉන්දියානු ජනතාවට කනගාටුව ප්‍රකාශ කරන බවත් ඉන්දියාවට සම්පූර්ණ සහාය ලබා දෙන බවත්. බ්‍රිතාන්‍ය අගමැතිවරයාත් කනගාටුව ප්‍රකාශ කළා. ඉන්දියාවේ ඉන්න චීන තානාපතිවරයාත් කනගාටුව පළ කළා.

මේ රටවල් දෙක ආහාර ද්‍රව්‍ය අපනයනය නතර කළොත් එයින් ලංකාවේ ආහාර සුරක්ෂිතතාවට බලපෑම් ඇති වෙනවා

සමස්තයක් වශයෙන් ගත්තහම, යුරෝපය යම් ආකාරයකට අස්ථාවර වෙලා තියෙනවා. ට්‍රම්ප් පරිපාලනය පැනවූ තීරු බදු මේ අස්ථාවරභාවය ඉහළ යෑමට හේතුවක් වෙලා තියෙනවා. මෙවැනි පරිසරයක යුදමය වතාවරණයක් ඇතිවුණොත් තත්ත්වය තවත් බැරූරුම් වෙනවා. අප අමතක නොකළ යුතුයි, රුසියානු - යුක්රේන යුද්ධය සහ ඊශ්‍රායල - පලස්තීන ගැටුම් තවමත් පවතින බව. මේ සියල්ල අතරෙ තමයි ඉන්දියා-පාකිස්තාන ගැටුම ඇතිවෙලා තියෙන්නෙ.