(උපුල් හේරත්)

සියවස් දහයකට අධික කාලයක් මුළුල්ලේ පිළිසකර නොකර තිබූ අභයගිරිය චෛත්‍යයේ නැගෙනහිර පොකුණෙහි  සිදු කරන  කැණීම්වලින් ඉතාමත්ම දුර්ලභ ගණයේ  ඛනිජ වර්ග රැසක් හමුවී ඇතැයි මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදල කියයි.

අභයගිරිය චෛත්‍යයේ සිදු කරන මෙම  කැණීම් වලින් කනේලියන්,ඇගේටි,අගස්ථි ,පලිඟු,වැනි දුර්ලභ ගණයේ කණිජ සම්පත් හා ඉතාමත්ම පැරණි සරස්වතී කාසි, හා පබළු විශේෂ රැසක් හමුවී ඇති බව එහි කාර්ය මණ්ඩලය කියයි.

එම ඓතිහාසික පුරාවස්තූන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ කෞතුකාගාරයට භාරදී ඇති බව එම නිලධාරි මණ්ඩලය කියා සිටියේය. මෙම කැණීම් සිදු කරන පරිශ්‍රය තුළ පියගැට පෙළක් හා මණ්ඩපයක් පිහිටා තිබීම ද විශේෂත්වයක් බව එම කාර්ය මණ්ඩලයේ නිලධාරීහු පෙන්වා දෙති.

ක්‍රිස්තු වර්ෂ පස්වන සියවසේ පමණ ඉදි කරන්නට ඇතැයි අනුමාන කරන මෙම අභයගිරි චෛත්‍යයේ නැගෙනහිර  පොකුණ විවිධ ආක්‍රමණ වලින් හෝ  කාලයාගේ ඇවෑමෙන් වැසී ගොස් ඇතැයි පවසන මාධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙකු සඳහන් කළේ 1982 වර්ෂයේදී මහාචාර්ය කරුණාසේන හෙට්ටිආරච්චි මහතා විසින් සොයා ගන්නා ලදයිි කියන මෙම පොකුණ පිළිසකර කිරීමට 2025 වර්ෂයේ මාර්තු 21 ක් මට දින එහි වැඩකටයුතු ආරම්භ කළ බවයි. 

ස්වභාවික  විලක් ලෙසින් පවතින්නට ඇතැයි කියන මෙම ස්ථානය එකල පොකුණක් බවට පරිවර්තනය කරන්නට ඇති බව පුරාවිද්‍යාඥයෝ අනුමාන කරයි. මෙම කැණීම්වලදී ඉතාමත්ම අගනා ඛනිජ සම්පත් රැසක් හමුව ඇති අතර, එය සංරක්ෂණය කරන බවත් වෙනත් කිසිදු ස්ථානයකින් එවැනි ඛනිජ සම්පත් හමු නොවුනු බව කැණීම් සිදු කරන නිලධාරින් අවධාරණය කරයි.