නොයෙල් (මැද) ප‍්‍රමුඛ සංගීත කණ්ඩායම

ඉන්දීය පෙරදිග සංගීතයේ ආභාෂයෙන් බිහිවුණු ලාංකීය සංගීත කලාවේ එදා මෙදා තුර ගෙවුණු කාලයේ දී හැරවුම් ලක්ෂයක් සනිටුහන් කළ දිනට හරියටම වසර පනහකි. නව ආකාරයේ සිංහල සංගීත රටාවක් මෙරට ජනහද ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමට තරම් එම හැරවුම් ලක්ෂය පසුපස සිටින්නේ වෙන අන් කවරෙකුවත් නොව ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායමයි. බටහිර පොප් සංගීතයේ මිහිරියාව ලාංකික අනන්‍යතාවයකට අනුගත කරමින් මෙරට සියලූ සංගීත රසිකයන්ට නවමු අත්දැකීමක් වූ ‘‘සිංහල කැලිප්සෝ’’ සංගීත කලාවේ නිර්මාතෘ හා මගපෙන්වන්නා වූ නොයෙල් බ‍්‍රයන් රණසිංහ ප‍්‍රමුඛ ‘‘ලා සිලොනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායම ඉකුත් මැයි මස 09 වැනිදා සැමරුවේ සිය ගමන් මගේ පනස්් වැනි වසර ය.

මේ ගමනේ ප‍්‍රධාන කතානායක නොයෙල් බ‍්‍රයන් රණසිංහ නම් සංගීතඥයාට ඇත්තේ අමතක කළ නොහැකි අමරණීය සිහිවටනයන්ය. සිය අතීත මතක සැමරුම් ඔහු ආවර්ජනය කරන්නේ මේ ආකාරයටය. සිංහල පොප් සංගීතය කැලිප්සෝ සංගීතය හරහා ප‍්‍රචලිත කිරීමට මීට වසර පනහකට (50* පෙර පිඹුරුපත් කළ බ‍්‍රයන් අද වන විට ගෙවන්නේ සිය ජීවන ගමන් මගේ 72 වැනි සැතපුම් කණුවයි. 300කට අධික ඉංග‍්‍රීසි ගී පද රචනාවන් හා ඒවා සංගීතවත්  කළ නිර්මාපක වන මොහු සතු කලා දක්ෂතාවන් බොහෝය. නුගේගොඩ, පාගොඩ පාරේ සිය සාමකාමී නිවසේ සිට මතක සැමරුමෙහි නිරතව සිටිමින් ‘‘ලා සිලෝනියස්’’ ගැන ආඩම්බරකාර වචන මාලාවක් මෙසේ මුදාහරිනු ලැබුවේය.

තමන්ටම ආවේණික වූ ඇඳුම් පැළඳුම්වලින් යුතු අමුතුම ආකාරයේ විලාසිතා රටාවන්ගෙන් සැරසී, බොක්ස් ගිටාරය, බැන්ජෝ ගිටාරය ඇතුළු නවතම සංගීත භාණ්ඩ කිහිපයක් පමණක් රැගෙන නොයෙල් කරන්නට යන මේ පෙරළිය ඇතැමුන් සමච්චලයට ලක් කළේය.

බතික් කමිසයක් හා සරමක් ඇඳගෙන හිසට පන්කොළ තොප්පි දමා පයට කිසිවක් නොපැළඳගෙන කරන්නට යන සංගීත පෙරැුළියට නොයෙල් ප‍්‍රමුඛ පිරිස දුන් නාමය වූයේ කැලිප්සෝ සංගීතයයි. බතික් කමිස හා සරොම් ඇඳගෙන ඔවුන් කරන්නට යන දෑ ඇතැමුන් හැඳින්වූයේ ටැක්සිකාරයෝ, රස්තියාදුකාරයෝ, මාලූකාරයෝ කරනා දෙයක් ලෙස යැයි ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ හි නිර්මාතෘ නොයෙල් සිහිපත් කරයි.

නොයෙල් ගේ නායකත්වයෙන් හා මග පෙන්වීමෙන් යුතු ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායමේ අනෙක් සාමාජිකයින් වූයේ රනිල් ෆර්ඩිනාන්ඩු, කිත්සිරි  ප‍්‍රනාන්දු සහ අනුර ලියනගේ ය. ඔවුන් ද අද වන විට සිය සැඳෑසමයට ළංව සිටින අතර ඔවුන් දකුණු පළාත ආශ‍්‍රිත තරුපන්තියේ හෝටල්වල හෝ තනි තනිව සිය නිර්මාණකරන කටයුතුවල නිරතව සිටින බව ද හෙතෙම කියා සිටී. ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සිය පනස් වන වසර ස්මරණය කරන මොහොතේ ඔවුන් තමා අවට නොසිටීම පිළිබඳව ද නොයෙල්ගේ සිත තුළ ඇත්තේ දොම්නසකි.

‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සිය නව ආරක සංගීත රටාව ලාංකීය සමාජයේ කිඳා බැස්සවීමට උත්සාහ කරන අවධියේ තවත් සංගීත විශේෂයක් වන ‘‘ලා බම්බාස්’’ සංගීතය ප‍්‍රචලිත කරවීමට උත්සාහ කළ අයෙකු ද විය. ඒ ප‍්‍රවීණ සිංගීතඥ ප‍්‍රියා පීරිස් ය. ලා බම්බාස් සංගීතය වරෙක  ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ කණ්ඩායමේ ගමනට සොඳුරු බාධකයක් වූ බැව් පැවසේ. නමුත් අවසානයේ ජයගන්තේ නොයෙල් ප‍්‍රමුඛ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ ලාය.

නමුත් ඒ වන විට ප‍්‍රියා ප‍්‍රමුඛ ‘‘ද ලා බම්බාස්’’ සංගීත කණ්ඩායම විසින් නිර්මාණය කළ ‘‘නුවර මැණිකෙලා’’ ගීතය ජනප‍්‍රිය විය. ප‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍ර‍්‍රියා ප‍්‍රමුඛ ‘‘ද ලා බම්බාස් ’’ සංගීත කණ්ඩායම සහ නොයෙල් ප‍්‍රමුඛ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායම විසින් කළ මේ විචිත‍්‍රවත් පෙරැළිය කොළඹ 07 පදිංචි සුපිරි ඉහළ පැළැන්තියේ උදවිය අමුම අමු ගොඬේ ක‍්‍රියාවක් යැයි පවසා සමච්චලයට ලක්කළ බව ‘‘ද ලා බම්බාස්’’ ප‍්‍රියා කියා සිටී. එදා අපි සරොම් ඇඳගෙන පයට සපත්තු නොදා කළ දේ විප්ලවකාරී එකක් බව ‘‘ලා බම්බාස්’’ හි ප‍්‍රියා සතුටින් ආවර්ජනය කර සිටී.

එතෙර සංචාරයකට සහභාගිවූ නොයෙල්

ලා සිලෝනියන්ස් සංගීත කණ්ඩායම අදින් වසර හනහකට පෙර ලාංකීය සංගීතයේ පෙරැුළි කරනා විට සිංහල පොප් සංගීතයක් විනා විශේෂ ආකාරයේ ලාංකීය සංගීතයක් නොතිබූ බව ඔවුහු කියා සිටිති.

එදා ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්ලාගේ’’ උත්සාහය මාලූකාරයකුගේ ස්වරූපයෙන් සමච්චලයට ලක් කළ අයට අපූරු පාඩමක් කියා දෙමින් සිය ප‍්‍රථම නිර්මාණය ‘‘හෝඩි හෙලෙයි හෙලෙයියා’’ ලෙස නම් කෙරිණි. එය එකල මෙන්ම අදටත් මෙරට සංගීත කලාවේ ජනප‍්‍රියව පැවති පසු කාලීනව නොයෙල් ප‍්‍රමුඛ පිරිස ජනප‍්‍රිය බි‍්‍රතාන්‍ය ගායකයකු වූ ක්ලිෆ් රිචර්ඞ්ස්ගේ යන්ග් වන්ස් (Young one's) ගීතයට සිංහල අනුවාදනයක් ලෙසින් සැකසූ ‘‘තරුණ ජීවිතේ අපේ විනෝදයෙන්’’ ගීතය මෙරට සමාජය තුළ (එවකට) අතිශය ජනප‍්‍රියත්වයට පත්විය. එය අදටත් වලංගුව පවතින බව මෙහිදී සඳහන් කළ යුතුමය.

නොයෙල් සතුව අපූරු දක්ෂතාවයන් රැසක් පැවතියේය. සුමිහිරි ගීත ගායනයට අමතරව, ගීතයක් සංගීතවත් කිරීමට ඔහුට අපූරු දක්ෂතාවක් තිබිණි. ඉංග‍්‍රීසි බසින් ගීත 300කට අධික සංඛ්‍යාවක් රචනා කළ සංගීතවත් කළ නොයෙල්ට සිංහල වාක්‍යවලින් ගීත ලිවීමට නොහැකි වූ බව ඔහුම කියා සිටී.

තමාම ඉංග‍්‍රීසි බසින් ලියූ එම ගීත යහළු යෙහෙළියන් ලවා සිංහල බසට පරිවර්ථනය කරගත් නොයෙල් නුගේගොඩ පාගොඩ පාරේ පිහිටි සිය නිවසේ දී ඒවා සංගීතවත් ලෙසින් නිර්මාණය කළේය. එම කාර්යන් තමන් විවේකී සුවයෙන් සිටිනා විටදී කළ ඒවා බව ද නොයෙල් කියා සිටී. බැන්ජො ගිටාරය, බොක්ස් ගිටාරය, කොංගො බෙරය සහ මුංඇට හා මදටිය ඇට ටින් භාජනයක් තුළට දමා අපූරු ලෙස සැකසූ වාද්‍ය භාණ්ඩ මේ සා විශාල නිර්මාණ පසුපස නිතැතින්ම සිටි බව නොයෙල් ආවර්ජනය කරන්නේ මහත් භක්තියෙනි.

‘‘මාලී..... රුවන් මාලී’’ සහ ‘‘දහදුක් විඳලා’’ යන ගීත ද්විත්වය ද ලා සිලෝනියන්ස් විසින් සැකසූ තවත් අතිශය ජනප‍්‍රියත්වයට පත් වූ ගීතයන්ය. ගීත ගායනය හා ගිටාර් වාදනය එකවර සිදු කිරීම මෙසේ වසර කිහිපයක් තිස්සේ කළ නොයෙල්ට සිය සංගීත දිවියේ සුවිශේෂී මතක සටහන් කිහිපයක්ම පවතී.

එකල මෙරට සන් පුවත්පතේ මාධ්‍යවේදියෙකු වූ හා අදටත් මාධ්‍යවේදියෙකු ලෙස කටයුතු කරන ජ්‍යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී ලූවී බෙනඩික් මහතා ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායම පිළිබඳ අපූරු දෙයක් හෙළි කළේය. ඒ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ කණ්ඩායම හෝටල් සංගීත කලාවට එක් වූ ආකාරය පිළිබඳවයි. ඔහු සිය අත්දැකීම්වලින් කියා සිටියේ එවකට මවුන්ට් ලැවීනියා හයාට් (වත්මන් ගල්කිස්ස මහ හෝටලය* හෝටලයේ සාමාන්‍යාධිකාරිවරයා වූ රොබර්ට් මැක්ෆේචන් මහතාට හෝටලය තුළ මේසෙන් මේසෙට ගොස් ගීත ගයමින් වාදනය කිරීමට ත‍්‍රිපුද්ගල සංගීත කණ්ඩායම ඇති කර ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය තිබූ බවය. ඊට කදිමට සුදුසුකම් ලැබුවේ බතික් කමිස හා සරොම් ඇඳගෙන හිසට පන් තොප්පි දමා, පයට කිසිවක්  නොදා සංගීතයෙන් රටම පිනවූ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායම බවයි. එය ලාංකීය කැලිප්සෝ සංගීත කලාවේ පැවැත්ම ඇරඹූ දවස බව ලූවී බෙනඩික් මහතා කියා සිටී.
එසේ දශක පහකට ආසන්න කාලයක් ගෙවුුණු ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායමේ අතිශය වැදගත් සංධිස්ථානය බවට පත් වූයේ 1976 දී ටෝකියෝ නුවර පැවැත්වූ ලෝක සංගීත උත්සවයේ රටවල් 57ක් නියෝජනය කරමින් පැමිණි කණ්ඩායම් 1780ක් අතුරෙන් එම උත්සවයේ අවසන් තරගකාරී සංගීත කණ්ඩායම් 23 දෙනා අතරට පැමිණීමට හැකිවීමයි. සරොම් හැඳ, පයට සපත්තු නොමැතිව සංගීත පෙරැළි කළ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ සංගීත කණ්ඩායම මෙවන් හපන්කමක් සිදුකරන්නට සමත් වේ යැයි එදා ඔවුන්ට සමච්චල් කළ පිරිස මෙම ජයග‍්‍රහණයත් සමග සිතන්නට ඇත.

සිය සංගීත නිර්මාණකරණය තවත් සුවිශේෂී අවස්ථාවක් බවට ලා සිලෝනියන්ස් හි නොයෙල් ආවර්ජනය කර සිටියේ එවකට එයාර් ලංකා ගුවන්යානයක් තුළ ගුවනේ දී මගීන්ට සිය සංගීතය රසවිඳීමට දුන් අවස්ථාවක් පිළිබඳව ය. එවකට එයාර් ලංකා ගුවන් සේවයේ සභාපති කපිතාන් රඛිත වික‍්‍රමනායක මහතාගේ මගපෙන්වීමෙන් සිදුකෙරුණු එකක් බව නොයෙල් මහතා ගෞරවපූර්වකව පවසා සිටියේය.

එක දිගට නොනවත්වා සංගීත කලාව තුළ රැඳී උන් ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’හි නොයෙල් තවත් කලා ශිල්පීන්ට ද අතහිත දීමට අමතක නොකළේය. ඒ අතරින් ක්ලැරන්ස් විජේවර්ධන, ඇනස්ලි මාලේවන, මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි සුවිශේෂි වේ. නොයෙල් ප‍්‍රමුඛ ලා සිලෝනියන්ස් සංගීත කණ්ඩායම අතහිත දුන් තවත් කලා ශිල්පීන් බොහෝය.

ලාංකීය සංගීත කලාවට මේසා විශාල මෙහෙයක් කළ නොයෙල් අද වන විට එම කලාවට සමුදී සිටින්නේ හදිසියේම ඇතිවූ ආඝාත රෝග තත්ත්වය නිසාවෙනි. එසේ වුවත් ඔහුගේ හිත ඇත්තේ ‘‘ලා සිලෝනියන්ස්’’ තුළය. ඔහුගේ මතක ආවර්ජනයේ අවසන් වචන පෙළ වූයේ මෙයයි.
‘‘අද තියෙන සංගීත කණ්ඩායම් විද්‍යුත් නාදයන්ට පේවුණු වහලූන් හා සමානයි. කිසිම දක්ෂතාවක් හා නිර්මාණාත්මක බවක් නැතැයි නොයෙල් කියා සිටියේය.

සන්ඬේ ටයිම්ස් පුවත්පත සඳහා ෆයිසාල් සමාත් ලියූ "Song and Sarons: The Birth of Lankan Calypso"ලිපිය ඇසුරෙනි.

සිංහලයට සකස් කළේ -  තිළිණි ද සිල්වා