නෙළාගත් වම්බටු අස්වැන්න විශාල ප්‍රමාණයක් කෘෂිකර්ම බලධාරීන් ඉදිරියෙ ගිනි තබා විනාශ කිරීමේ සිද්ධියක් ගලේවෙල බම්බාව ගම්මානයෙන් ඉකුත් දා වාර්තා විය. අස්වැන්න යනු ගොවියකුට තම දරුවකු බඳුය. ඒ අස්වැන්න ගිනි තබා විනාශ කිරීමට සිතක් පහළ කර ගැනීම ඉතා අසීරුවන්නට ඇත. එහෙත් තමන් ඉදිරිපිට නිර්මාණය වී ඇති විනාශකාරී ඉරණමට එරෙහිව වෙනත් විකල්පයක් නොමැති හෙයින් බම්බාව ගොවි ගම්මානයේ ගොවියන්ට එසේ කිරීමට සිදුවී තිබේ. එහෙයින් මෙම ප්‍රශ්නය සුළුවට ගතයුතු නැත.

බම්බාව ගම්මානයේ මහා පරිමාණ වම්බටු ගොවියකු වන එල්.පී. අජිත් ප්‍රියලාල් මහතා අප පුවත්පතට ප්‍රකාශ කර තිබුණේ තමන්ගේ අස්වැන්න මේ දිනවල ලැබෙන බවත් දින හයකට කිලෝ දොළෙස් දහසක් පමණ අස්වැන්න පණුවන් විනාශ කර ඇති හෙයින් ඒවා ඉවත් කිරීමට සිදුවී ඇති බවය. දින හයකට වරක් කිලෝ දාහතර දහසක අස්වැන්නක් නෙළා ගන්නා බවත් එයින් කිලෝ දෙදහසක් පමණ තෝරා අලෙවි කර ගැනීමට හැකිවූ බවත් ඒ මහතා ප්‍රකාශ කර තිබිණි. එක මුරයකට තමන්ට සිදුවන පාඩුව රුපියල් ලක්ෂ 12 ත් 18 ත් අතර පමණ වන බවද ඔහු පවසා ඇත.

මේ වූකලී එම ගොවි මහතාට පමණක් උරුම වූ ඛේදනීය ඉරණමක් නොවේ.

කෘමිනාශක වර්ග වෙළෙඳ පොළේ අලෙවි කිරීමට නොමැතිවීම, රසායනික පොහොර වෙළෙඳ පොළේ මිලදී ගැනීමට නොමැතිවීම මෙන්ම වගාවලට කාබනික පොහොර ක්‍රමවේදය යටතේ කෘමි උවදුර පාලනය කර ගැනීමට කිසිදු හඳුන්වාදීමක් නොමැති කමත් නිසා බම්බාව ගොවි ගම්මානයේ ගොවියන්ට පොදුවේ මෙම ඉරණමට යටත්වීමට සිදුවී තිබේ.

රසායනික පොහොර තහනම් කරමින් කාබනික පොහොරට යොමු වීමේ අනගිතම පියවරක් රජය ගත්තේය. එය වූ කලී චිරාත් කාලයක් පුරා ඉල්ලා සිටි දෙයකි. එහෙත් එම පියවරට අවතීර්ණ වීමේදී දියුණු විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කළ යුතුය. වගාවලට කාබනික පොහොර ක්‍රමවේදය යටතේ කෘමි උවදුර පාලනය කර ගැනීමට කිසිදු හඳුන්වාදීමක් කර නොමැති යැයි බම්බාවේ ගොවියන්ගේ පැමිණිල්ලෙන් කියැවෙන්නේ එයය.

දඹුල්ල මූලස්ථාන කෘෂිකර්ම උපදේශක ඒ.එම්. සුනිල් බණ්ඩාර මහතා අප පුවත් පතට ප්‍රකාශ කර තිබුණේ අතීතයේ වගාවන් කළ ආකාරයටම කාබනික පොහොර නිපදවා ගැනීම කළ යුතු බවත් කාලයක් ගත වෙද්දී මෙම ගැටලුවලට විසඳුම් ලැබෙන බවත්ය. එමෙන්ම කඩිනමින් ගොවීන්ගේ ප්‍රශ්න ගැටලු හඳුනා ගනිමින් ඒවා ඉහළ නිලධාරීන්ට දැනුම් දෙන බවත්ය. එක් මුරයකදී ගොවියකුට රුපියල් ලක්ෂ 12 ක් ලක්ෂ 18 ක් අතර පාඩුවක් සිදුවන පසුබිමක කාලයක් ගත වෙද්දී මෙම ගැටලුවලට විසඳුම ලැබෙනු ඇතැයි යනුවෙන් සිදුකරන අනාගත වාක්‍යවලින් ගොවීන් තමන්ගේ සිත් සනසවා ගනු ඇතැයි සිතිය නොහැකිය.

බම්බාව ප්‍රදේශයේ අක්කර ගණනාවක් පුරා වම්බටු වගාව සිදුවේ. එහිදී දිනපතා හැට දෙනෙකුට පමණ රැකියා ලැබී ඇත. එහෙත් ගොවිතැන පාඩුවන විට ඔවුන් වම්බටු වගාවෙන් ඉවත්වී ඇතැයි අප ප්‍රවෘත්තියේ සඳහන්ය. වම්බටු අස්වැන්න නරක් වීම පවුල්වල පැවැත්මට තර්ජනයක් වන බරපතළ ප්‍රශ්නයක් ලෙස හඳුනා ගත යුතුවන්නේ එහෙයිනි.

බම්බාවේ ගොවීන් පවසන්නේ මෙරට නිෂ්පාදනය කරන බීජ නොමැතිව විදේශ රටවලින් විශාල මිල මුදල් ගෙවා බීජ ගෙන්වා අලෙවි කළද එම බීජවලට සරිලන තෙල් බෙහෙත් පොහොර නොමැති වීම නිසා වගා කිරීමට නොහැකි බවය. රජය මුලින්ම කළ යුත්තේ රසායනික පොහොර හා තෙල් බෙහෙත් අලෙවිය තහනම් කිරීම නොව මෙරට බීජ නිෂ්පාදනය කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බවය. එසේ නොමැතිව දෙමුහුන් පිටරට බීජ මෙරටට ගෙන්වා කාබනික පොහොර කොපමණ යෙදුවද ඉන් ප්‍රයෝජනයක් නොමැති බවද එම ගොවියෝ කියති.

එළඹ ඇත්තේ සංක්‍රාන්තික සමයකි. කෘෂි රසායනික පොහොරවල සිට කාබනික පොහොර භාවිතයට යොමුවීමේ සංක්‍රාන්තික සමය තුළදී බොහෝ ප්‍රශ්න ගැටලු මතුවිය හැකිය. කෘෂිකාර්මික නිලධාරීන්ගේ වගකීම වන්නේ මෙම කාරණා සම්බන්ධයෙන් ගොවි ජනතාව මනා ලෙස දැනුවත් කිරීමය. එමෙන්ම ස්වභාවිකව සිදුවන විපත්වලදී එම ගොවි ජනතාවට සාධාරණය ඉටු විය යුතුය. මූලස්ථාන කෘෂිකර්ම උපදේශක ඒ.එම්. සුනිල් බණ්ඩාර මහතා ප්‍රකාශ කර තිබුණේ වගාවල පළිබෝධ හානිවලට රජය හෝ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව හෝ වන්දි නොගෙවන බවය. ඒ සඳහා වැඩපිළිවෙළක් නොමැති බවය. රක්ෂණ ක්‍රමවේදවලට යා යුතු බවය. ගොවි ජනතාවට බලපාන නොවිසඳුණු ප්‍රශ්න බොහෝ බව එමගින් පැහැදිලිය.

(***)