ඓතිහාසික බෝගම්බර බන්ධනාගාරය පල්ලේකැලේ දුම්බර පරණ සිර ගෙය  වෙත ගෙන යාමෙන් පසුව  සෙනසුරාදා (15) සිට  දින දහසක් මහජනතාවට දැකබලා ගැනීමට ඉඩ කඩ ලැබෙයි.

තිදෙනකු එකවර එල්ලා දැමිය හැකි  එල්ලුම් ගස ද එහි ඇත.

1876 ට පෙර මරණ දඩුවම  හෙවත් එල්ලුම් ගස  ක්‍රියාත්මක කැර ඇත්තේ  මහනුවර මධ්‍යම වෙළෙද පොළ  ඉදිරිපිට එවකට තිබු හැන්මස් හීල් අලුගෝසු  කන්දේදීය.

ඉන්පසුව 1975 දක්වා කාලයේදී බෝගම්බර බන්ධනාගාරයේදී පන්සිය විසි හතර දෙනෙක් මරණ දඬුවම ලදහ.

අවසන් වතාවට මෙම මරණ දඬුවමට ලක් වුයේ තිස්මඩ මීනි මැරුමේ  ඩබ්ලිව් ඩී රිචඩ්  සහ ටී එම් ජයවර්ධන යන දෙදෙනාය.

ශ්‍රී ලංකාවේ  අවසන් රජු වන  මහනුවර යුගයේ  ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහගේ අණින්  බෝගම්බර වැවේ ගිල්වා  මරා දැමුණු  ඇහැළේපොළ කුමාරි හාමිගේ මෘත දේහය  ගොඩගත් ස්ථානය  දැක්වෙන අඩි එකහමාරක පමණ උස ස්මාරකයක් ඇත.

බෝගම්බර ක්‍රීඩාංගණය  මධ්‍යම වෙළෙද පොළ  බස් නැවතුම්පොළ ආදී ප්‍රදේශ පුරා  එවකට පැතිරී තිබු බෝගම්බර වැව කාලයාගේ අවෑමෙන්  ගොඩ වීම හා ඉංග්‍රිසීන් විසින් ගොඩ කරනු ලැබීම  එම ප්‍රදේශය  අද ගොඩ බිමක් බවට පත් වී ඇත.

1876 දී  ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව  සිරකරුවන්   අනු දෙදනකු ලවා මෙම බන්ධනාගාරය ගොඩ නංන්වා ඇතැයි ඓතිහාසික සටහන් අනුව පෙනී යයි.

එවකට බන්ධනාගාර  පරීක්ෂක ජනරාල්  සහ පොලිස් පරීක්ෂක ජනරාල්  කළ ඉංග්‍රීසි ජාතික එෆ් ආර් සෝන්ඩර්ස් එම කටයුතු මෙහෙය වු බවත්  බන්ධනාගාර සටහන් හි දැක්වේ.

එවකට මෙම බන්ධනාගාරය ඉදි කිරීම සහා  වැය වු  මුදල් රුපියල්  තුන්ලක්ෂ හැටපන්දහස්  පන්සිය හැට පහක්  බවද එම සටහන් වලින් කියැවේ.

බෝගම්බර හිර ගෙදර  බෝධින් වහන්සේගේ ‘එල්ලුම්ගස‘ දෙසට ඇති ශාඛා  කිසි විටෙක ඒ දෙසට සෙවන නොදෙන බවත්  එම දෙසට අතු පතර නොවැඩෙන  බවත් කියති.

මරණ දඩුවමට නියම වු සිර කරුවන් රදවා  සිටි කුටි පෙළ ,සුර සරදියල්  රදවා සිටි  සිර මැදිරිය,බන්ධනාගාර රෝහල,මුළුතැන් ගෙය  සහ බන්ධනාගාර ගත වී සිටින  අතරදී වැරැදි කරන්නවුන් රදවා තබන කළුවර කුටි ද  මරණ දඩුවම ලබන අවස්ථාවේදී පළඳවන කබාය  හා හම් පටි ද එහි ඇත.