දරුවන්ගේ සෞඛ්‍යයට හා සංවර්ධනයට ඩිජිටල් උපාංග (Digital Device)  භාවිතයෙන් ඇතිවන ඍජු බලපෑම් පිළිබඳව අදහස් දක්වමින්, කොළඹ ජාතික රෝහලේ කායික රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය වරුණ ගුණතිලක අප සමග සිදුකළ සාකච්ඡාවක සටහන මෙසේය.

ඔබේ දරුවා සිනාසෙමින්, කුඩා තිරයක් දෙස බලා සිටිනවා විය හැකිය. ඒ සිනහව පිටුපස සැඟවී ඇත්තේ ඔවුන්ගේ ළමා කාලය සොරකම් කරන නිහඬ තර්ජනයක් බව සිතිය යුතු ය.

කුඩා දරුවන්ගේ භාෂා සංවර්ධනයට තර්ජනයක්

ස්මාර්ට් ෆෝන්, ටැබ්ලට් සහ රූපවාහිනී තිර මත දරුවන් ගත කරන අධික කාලය ඔවුන්ගේ සංවර්ධනයට හා සෞඛ්‍යයට බරපතළ තර්ජනයක් වී ඇත. පර්‌යේෂණ ගණනාවකින් තහවුරු වී ඇත්තේ ඩිජිටල් උපාංග සඳහා ගත කරන කාලය (Screen Time) දරුවන් ගේ ළමා කාලය මෙන්ම අනාගත හැකියාවන් ද සොරකම් කරන බවයි. කොවිඩ්-19 වසංගතය පැතිරීමට පෙර 2019 දී පවා මෙම භාවිතය භයානක ලෙස ඉහළ ගොස් තිබූ අතර, වර්තමානයේ එය බොහෝ මව්පියන්ට පාලනයෙන් ගිලිහී ගිය තත්ත්වයක පවතින අතර, මෙය හුදු නවීන පුරුද්දක් නොව - රටක අනාගත පරපුරේ මානසික, ශාරීරික හා සමාජීය සංවර්ධනයට බාධා කරන බරපතළ සමාජ ගැටලුවකි. 

අවුරුදු 1 සිට 2 දක්වා වයස් කාණ්ඩයේ පසුවන දරුවන් දිනකට පැය දෙකක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් ස්මාර්ට්ෆෝන්, ටැබ්ලට්ස්, රූපවාහිනී සහ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතා කිරීම ඔවුන්ගේ භාෂා ප්‍රමාදය හය ගුණයකින් පමණ වැඩි කිරීමට හේතු වන බව අධ්‍යයනවලින් හෙළි වී ඇත. විද්‍යුත් උපකරණ සමග ඔවුන් සම්බන්ධ වීම මාස 12ට පෙර අවධියේ දීම ආරම්භ කළේ නම්, මෙම අවදානම තවත් තීව්‍ර වෙයි. 

භාෂා වර්ධනය වයස අවුරුදු 1 1/2 සිට 3 දක්වා වේගයෙන් පුළුල් වන අතර, දරුවන්ට භාෂාව හොඳින්ම ඉගෙන ගත හැක්කේ ඔවුන් සමග කතා කරන සහ සෙල්ලම් කරන වැඩිහිටියන් සමග අන්තර්ක්‍රියා කිරීමෙන් පමණක් වන අතර, තිරය මේ සජීවී අන්තර්ක්‍රියාවට බාධා කරයි. එසේම, වයස අවුරුදු 2 සිට 5 දක්වා දරුවන් දිනකට පැය 2-3ක් තිරවලට නිරාවරණය වීමෙන් හැසිරීමේ ගැටලු, අඩු වචන දැනුම සහ සංවර්ධන ප්‍රමාදයන් ඇති වීමේ අවදානමක් පවතියි.

තිරයට ගත කරන කාලය, ඉංග්‍රීසි දෙවන භාෂාවක් ලෙස ඉගෙන ගන්නා දරුවන්ගේ මව් භාෂා වර්ධනයට පවා බාධා කරන බවට පර්යේෂණ මගින් අනාවරණය වී ඇත.

යොවුන් වියේ දැවැන්ත තිර භාවිතය

අද වන විට නව යොවුන් වියේ (අවුරුදු 13-18) දරුවන් සාමාන්‍යයෙන් දිනකට පැය 8ක් පමණ ද, පෙර යොවුන් වියේ (අවුරුදු 8-12) දරුවන් පැය 5 1/2ක් පමණ ද ඩිජිටල් උපාංග (Digital Device) අධික භාවිතය මගින් සිදු වන්නේ  ඔවුන් අවදිව සිටින දිනයෙන් අඩක්ම තිරයක් ඉදිරියේ ගත කිරීමයි.

NewYork - Presbyterian Komansky ළමා රෝහලේ ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය ජෙනිෆර් එෆ්. ක්‍රොස් පවසන පරිදි, “ කුඩා දරුවන් බොහෝ කාලයක් ටැබ්ලට්, ස්මාට් ජංගම දුරකථනය හෝ රූපවාහිනිය සමග සම්බන්ධ වී ගත කරන්නේ නම්, ඒ සියල්ල ඉතා විනෝදජනක නම්, පරිකල්පනය සහ නිර්මාණශීලීත්වය වර්ධනය කිරීම සඳහා අනෙකුත් දරුවන් සමග සෙල්ලම් කිරීම වැනි ඉලෙක්ට්‍රොනික් නොවන ක්‍රියාකාරකම් වල ඔවුන් නිරත කරවීම දුෂ්කර විය හැකි” බවයි.

නින්දේ රටාවට හා සෞඛ්‍යයට බලපෑම්

මිනිසුන් ලෙස, අපගේ චක්‍රීය රිද්ම සහ නින්දේ හෝමෝනය වන මෙලටොනින් (Melatonin) නිෂ්පාදනය හිරු බැස යන විට ආරම්භ වේ. නමුත් තිර වලින් පිටවන නිල් ආලෝකය නින්දට උපකාරී වන මෙලටොනින් හෝමෝනය (Melatonin hormone) නිපදවීම ප්‍රමාද කරයි, එමඟින් නින්ද ප්‍රමාද විය හැකිය. එසේම ටැබ්ලට් සහ ස්මාට්ෆෝන් මගින් මෙලටොනින් ප්‍රතිරෝධය රූපවාහිනියට වඩා වැඩි වන්නේ ඒවායේ තිරය, සහ එම නිල් ආලෝකය, මුහුණට වඩාත් ආසන්නයේ පිහිටා ඇති නිසාය. 

රාත්‍රි කාලයේ ඩිජිටල් උපාංග (Digital Device) භාවිතය දරුවන්ගේ නින්දට බලපෑම් ඇති කරන බව අධ්‍යයන වලින් තහවුරු වී ඇත. එමගින් පාසල් කටයුතු සහ හැසිරීමේ ගැටලු වලට බලපෑම් කරන අතර, අඩු නින්ද තරබාරුකමට හේතු වී පසුව එය ආත්ම ගෞරවයට ද බලපායි. දිගු වේලාවක් තිර භාවිතය දරුවන්ගේ ඇස්, කොන්ද, ඉරියව්ව, ශරීරයේ බර සහ නින්දේ ඍජු ශාරීරික ගැටලු ඇති කරන අතර, ඔවුන්ගේ සමස්ත සෞඛ්‍යයට හා සංවර්ධනයට අහිතකර ලෙස බලපායි.

ස්මාට්ෆෝන් සහ ටැබ්ලට් වඩාත් හානිකර වන්නේ ඇයි?

රූපවාහිනියට වඩා ස්මාට්ෆෝන් සහ ටැබ්ලට් හානිකර වන්නේ ඒවා රැගෙන යා හැකි (portable) නිසා ඕනෑම වේලාවක, ඕනෑම තැනක භාවිත කළ හැකි වීමයි. විශේෂයෙන්ම යූ ටියුබ් (YouTube), කුඩා දරුවන්ට අන්තර්ගතය සොයා ගැනීමට ඇති පහසුව නිසා, ඔවුන්ට පැය ගණනක් එක දිගට වීඩියෝ නැරඹීමට අවස්ථාව සැලසෙන අතර, වෙබ් අඩවියේ නියාමනය අඩු නිසා, ප්‍රචණ්ඩ හෝ අනුචිත අන්තර්ගතයන් නැරඹීමේ අවදානම ද මෙහිදී ඉතා ඉහළය.

තිරයට ගත කරන කාලය සීමා කිරීමට හේතු

කුඩා දරුවකුට ලෝකය යනු අත්දැකීම් සමූහයකි. පර්‌යේෂණ වලින් පෙන්වා දී ඇත්තේ වයස අවුරුදු 2 ට අඩු දරුවන් වීඩියෝවකින් අඩුවෙන් ඉගෙන ගන්නා බව සහ වයස මාස 6 ක් වන විට දරුවන් රූපවාහිනී තිරය නරඹන නමුත් අන්තර්ගතය තේරුම් ගැනීම සාමාන්‍යයෙන් වයස අවුරුදු 2 කට පසුව සිදු වන බවයි. දරුවන්ට ලෝකය ගැන ඉගෙන ගැනීම සඳහා ඔවුන්ගේ සියලු ඉන්ද්‍රිය භාවිතා කරමින් තමන්ගේ පරිසරය ගවේෂණය කිරීමට අවශ්‍ය වන අතර, එබැවින් ඔවුන්ට ත්‍රිමාන අවකාශ සහ ක්‍රියාකාරකම් සමග අන්තර්ක්‍රියා කළ හැකි වීම ඉතා වැදගත් වෙයි. මෙය තිරයක් මත ද්විමාන රූපයක් නැරඹීමට වඩා බොහෝ වැඩි තොරතුරු සපයයි.

දරුවන්ගේ තිරයට ගත කරන කාලය සීමා කිරීම සඳහා දෙමාපිය උපදෙස්

1. හැකි සෑම විටම එක්ව නරඹන්න: දරුවන්ට තිරයට ගත කරන කාලයක් තිබේ නම්, ඔබට කළ හැකි හොඳම දෙය නම් ඔවුන් දකින දේ තේරුම් ගැනීමට උපකාරී වන පිණිස ඔවුන් සමග වැඩසටහන හෝ ක්‍රීඩාව නැරඹීමට සහභාගී වීමයි. ඔබ දුටු දේවල් ගැන අදහස් දක්වන්න, සිදු වන්නේ කුමක්ද යන්න ගැන ප්‍රශ්න අසන්න, වැඩසටහනක යමෙක් ගීතයක් ගායනා කරන්නේ නම් - ඔබේ දරුවා සමග එක්ව ගායනා කරන්න. ඔවුන් සමග නිරත වන්න සහ වැඩසටහන අවසන් වූ පසු සංකල්ප නැවත කියන්න, එවිට ඔවුන්ට එම තොරතුරු රඳවා තබා ගැනීමට වැඩි ඉඩක් ඇත.

2. මාධ්‍ය ඥානවන්තව තෝරා ගන්න: ඔබේ දරුවන් සඳහා හොඳම තේරීම් කිරීමේ දී ඔබට මඟ පෙන්වීම සඳහා වයස අනුව සුදුසු ඇප්, ක්‍රීඩා සහ වැඩසටහන් පිළිබඳ තොරතුරු ලබා ගැනීමට Common Sense Media වැනි විශ්වාසදායක මූලාශ්‍ර වෙත යොමු වන්න.

3. ‘තිර රහිත’ කාල සීමා පනවන්න: නිදාගැනීමේ වේලාව, ආහාර ගැනීමේ වේලාව සහ පවුලේ වේලාවන් ගෙන් තිර භාවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම වළක්වන්න. පවුලේ සියලු දෙනාම තිර අක්‍රිය කරන නිශ්චිත කාලයක් තීරණය කරන්න.

4. ඔබේම දුරකථන භාවිතය සීමා කරන්න:  දරුවන් අනුකරණය කරන්නේ වැඩිහිටියන් වන අතර දරුවන් සමග සිටින විට ඔබ ඔබේ දුරකථනය භාවිතා කිරීම සීමා කරන්න. ඔබ ඔවුන් සමග එකට සිටියත්, ඔබ දුරකථනය භාවිතා කරන්නේ නම්, ඔවුන් සමග අන්තර් ක්‍රියාශීලී නොවන බව ඔවුන් තේරුම් ගනියි.

තිරයට ගත කරන කාලය වැඩි වන සෑම පැයකින්ම, ඔබේ දරුවාට සැබෑ ලෝකයේ අත්දැකීමක්, සමාජීය කුසලතාවක් හෝ නිර්මාණශීලී සිතුවිල්ලක් අහිමි වෙයි.

ඔබේ දරුවන්ගේ අනාගතය අඳුරු කරන්නේ තිරය පිටුපස ඇති අන්තර්ගතයන් නොව, තිරය තුළ ගිලී සිටීම නිසා ඔවුන්ට අහිමි වන සැබෑ ලෝකයයි. ඔවුන්ගේ දීප්තිමත් අනාගතය සකස් වන්නේ තිරයේ තනි වීඩියෝවකින් නොව, ඔබ සමග සිනාසෙන, ක්‍රීඩා කරන සහ ඉගෙන ගන්නා සජීවී මිනිත්තු දහස් ගණනකිනි.

චමෝදි සෙව්වන්දි