2025 වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ උසස් අධ්‍යාපනය පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල වලින් සමන්විත වන අතර විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය සඳහා වැඩිවන ඉල්ලු‍මට අනුකූල වේගයක් පවත්වා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. ශ්‍රී ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව (UGC) මගින් පාලනය වන රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල 17 ක් තිබේ. ඒ අතර කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය සහ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය වැනි ප්‍රමුඛ ආයතන වේ. සමස්තයක් වශයෙන්, මෙම විශ්වවිද්‍යාලවලට උපාධි අපේක්ෂකයන් 86,061 ක් පමණ ඇතුළත් වේ. නමුත් සීමිත ධාරිතාවක් සහිතව රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලට සුදුසුකම් ලත් අයදුම්කරුවන්ගේ වර්ධනය වන සංඛ්‍යාවට ඉඩ සැලසිය නොහැක. 2022/2023 දී පමණක් රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලට ඇතුළත් කර ගනු ලැබුවේ සිසුන් 45,000 ක් පමණි. එය සුදුසුකම් ලැබූ 166,967 දෙනෙකුගෙන් සියයට 27 ක් පමණි.
මෙම හිඩැස පිරවීම සඳහා ආදේශකයක් ලෙස, පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල කර්මාන්තය සැලකිය යුතු ලෙස පුළුල් වී ඇත. 2025 වන විට රට පුරා පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල 49 ක් පිහිටුවා ඇති අතර ඉන් 27 ක් රාජ්‍ය නොවන උපාධි ප්‍රදානය කරන ආයතන වේ. මෙම ආයතන සාමාන්‍යයෙන් විදේශීය විශ්වවිද්‍යාල සමග හවුල් වී කළමනාකරණ, ව්‍යාපාර, තොරතුරු තාක්ෂණ සහ ඉංජිනේරු වැනි ක්ෂේත්‍රවල උපාධි පිරිනමයි. ශ්‍රී ලංකා තොරතුරු තාක්ෂණ ආයතනය (SLIIT) වැනි ආයතනික දැවැන්තයන්ගේ ලැයිස්තුවේ සිසුන් 19,000 කට වඩා සිටී. ඔවුන්ගේ ඒකාබද්ධ වාර්ෂික ශිෂ්‍ය බඳවා ගැනීමේ ධාරිතාව 50,000 සිට 60,000 දක්වා වන අතර පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල දැන් රාජ්‍ය අංශය විසින් අවශෝෂණය නොකරන ලද ඉල්ලු‍මේ සැලකිය යුතු කොටසක් ආවරණය කරන අතර රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවල ස්ථාන සොයා නොගන්නා සිසුන් සඳහා ප්‍රධාන විකල්පය වී තිබේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ උසස් අධ්‍යාපන අංශය සංක්‍රාන්ති අවධියක
ශ්‍රී ලංකාවේ උසස් අධ්‍යාපනය මෑත වසරවලදී විප්ලවීය වෙනස්කම් අත්විඳ ඇති අතර වැඩිවන ඉල්ලු‍ම, රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවල සීමිත ධාරිතාව, පෞද්ගලික අංශයේ ආයතනවල වර්ධනය සහ අන්තර්ජාතික අධ්‍යාපන (TNE) හවුල්කාරිත්වයන් ඉහළ යාම හේතුවෙන් මෙය සිදු වී ඇත. සමාජ-ආර්ථික බලවේග, වෙනස්වන ශිෂ්‍ය අවශ්‍යතා සහ රජයේ ප්‍රතිපත්ති මෙම පීඩනයන්ට හේතු වී තිබේ. 2022/2023 අධ්‍යයන වර්ෂයේ දී - අ.පො.ස.උසස් පෙළ විභාගයට සිසුන් 274,304 දෙනෙකු පෙනී සිටි අතර, විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රවේශය සඳහා සිසුන් 166,967 දෙනෙකු සුදුසුකම් ලබා ඇත. විශ්ව විද්‍යාල සඳහා අයදුම් කළ 84,176 අතරින් රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලට ඇතුළත් වීමට සුදුසුකම් ලබා ඇත්තේ 42,147 දෙනෙකු පමණි. 2023/2024 දී සුදුසුකම් ලත් 173,444 දෙනෙකු සහ අයදුම් කළ සංඛ්‍යාව 87,000 ක් වන අතර ඇතුළත් වීමේ සංඛ්‍යාව තවමත් ප්‍රකාශයට පත්කර නොමැත. සීමිත ප්‍රවේශ්‍යතාව හේතුවෙන් බොහෝ සිසුහු විදේශයන්හි අධ්‍යාපනය ලබති 2020 දී ශ්‍රී ලාංකිකයන් 29,000 කට වඩා විදේශයන්හි සිටියහ. 2022 දී සංඛ්‍යාව ඕස්ට්‍රේලියාවේ 12,170 ක්, කැනඩාවේ 5,000+ ක් සහ එක්සත් රාජධානියේ 5,761 ක් ලෙස වැඩි විය. උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා ඇති අතිරික්ත ඉල්ලු‍ම අවශෝෂණය කර ගැනීම සඳහා ලැයිස්තුගත පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල 27 ක් දැන් වාර්ෂිකව සිසුන් 50,000-60,000 ක් බඳවා ගනී. අනුබද්ධ පාඨමාලා සඳහා සිසුන් 50,000 කට වඩා සිටින එක්සත් රාජධානියේ තුන්වන විශාලතම TNE වෙෙළඳපොළ ද ශ්‍රී ලංකාවයි.
ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යාපන අංශය සහ විදේශීය උපාධිධාරීන්
2022 වන විට ශ්‍රී ලංකාව උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශීය සිසුන් 1,571 ක් පමණ ආකර්ෂණය කරගෙන ඇත. සංඛ්‍යාව ඉහළ නැංවීමේ උත්සාහයක් ලෙස 2024 අගෝස්තු මාසයේදී හඳුන්වා දුන් ප්‍රතිපත්තියක් මගින් රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල ස්ථානවලින් සියයට 5 ක් විදේශීය සිසුන් සඳහා වෙන්කර ඇති අතර රාජ්‍ය නොවන උපාධි ප්‍රදානය කරන ආයතන 27 ක් ඇතුළත් කර ගැනීම සඳහා ලබා දේ. අසල්වැසි දකුණු ආසියානු රටවල සිසුන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ශ්‍රී ලංකාව කලාපීය ඉගෙනුම් මධ්‍යස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය කිරීම ඉලක්කයයි. සිසුන් පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක පසුබිම් තොරතුරු සීමිත වුවද, උපායමාර්ගිකව ස්ථානගත කර ඇති රටේ අධ්‍යාපන පිරිවැය වාසිය එය වඩාත් ආකර්ෂණීය කරයි. අනෙක් අතට බාහිර ශිෂ්‍ය සංචලනය වේගවත් වෙමින් පවතී. ඕස්ට්‍රේලියාවේ ශ්‍රී ලාංකික සිසුන් 2019 සිට 2024 දක්වා සියයට41 කින් (සිසුන් 19,000), කැනඩාවේ 2019 සිට 2023 දක්වා සියයට443 කින් (සිසුන් 8,075) සහ එක්සත් රාජධානියේ 2022/23 දී සියයට 84 කින් (සිසුන් 5,500) වර්ධනය විය.
විදේශ උපාධිධාරීන් ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයට කරන ඍණාත්මක බලපෑම
අධ්‍යාපනය සඳහා ශ්‍රී ලාංකික සිසුන් විදේශගත කිරීම බරපතළ ආර්ථික ප්‍රතිවිපාක ඇති කරයි. එයින් වාර්ෂිකව ඩොලර් මිලියන 800 සිට ඩොලර් බිලියන 2 දක්වා විදේශ විනිමය අහිමි වීමක් සිදුවන අතර එය රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 1 ක් පමණ වේ. මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන ආදායමෙන් විශාල ප්‍රතිශතයක් ද වේ. ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් උපාධිය ලැබීමෙන් පසුවත් රැඳී සිටින අතර එය බුද්ධි ගලනයේ කොටසකි. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය, කැනඩාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාව වැනි රටවල ඉහළ වැටුප් සහ ජීවන තත්ත්වයන් TNE ප්‍රවණතාවට හේතු වේ . විශේෂයෙන් 2023 දී ශ්‍රී ලංකාව TNE හි එක්සත් රාජධානියේ දෙවන විශාලතම සහයෝගිතාකරු වූ අතර සියලු‍ම UK TNE බඳවා ගැනීම් වලින් සියයට 10ක් විය.
ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යාපන අංශය සහ වෛද්‍ය උපාධිධාරීන්
ශ්‍රී ලංකාවේ සිසුන් විශාල සංඛ්‍යාවක් විදේශයන්හි වෛද්‍ය උපාධි හදාරති. මන්ද ඔවුන්ගේ දේශීය අවස්ථා සීමිත බැවිනි. නිශ්චිත සංඛ්‍යා ලේඛන නොමැති වුවද - දැරිය හැකි මිල, ඉංග්‍රීසි මාධ්‍ය වැඩසටහන් සහ විශිෂ්ටත්වය යන කරුණු මත ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් චීනය, රුසියාව, ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය, පකිස්ථානය සහ මැලේසියාව යන රටවල අධ්‍යාපනය ලබති. තවත් සමහරු එක්සත් රාජධානිය, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හෝ ඕස්ට්‍රේලියාවට ගමන් කරති. නමුත් වැඩි වියදමක් දරති. බංග්ලාදේශයේ - අවුරුදු 5ක MBBS සඳහා ගාස්තු වශයෙන් ඩොලර් 30,000-50,000ක් සහ ජීවන වියදම් වශයෙන් ඩොලර් 5,000-7,000ක් වැය වේ. ඒ අනුව මුළු වියදම එය ඩොලර් 35,000-57,000ක් වේ. ඉන්දියාවේ - අවුරුදු 5.5ක MBBS සඳහා ඩොලර් 40,000-80,000ක් සහ ජීවන වියදම් වශයෙන් ඩොලර් 7,000-10,000ක් වන අතර මුළු වියදම ඩොලර් 47,000-90,000ක් වේ. චීනයේ - අවුරුදු 6ක ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යMBBS පාඨමාලවක් සඳහා ඩොලර් 30,000-50,000ක් සහ ජීවන වියදම් වශයෙන් ඩොලර් 7,000-10,000ක් වැය වන අතර, මුළු වියදම ඩොලර් 37,000-60,000 කි. රුසියාවේ - අවුරුදු 6ක MBBS සඳහා ඩොලර් 30,000-45,000ක් සහ ජීවන වියදම් වශයෙන් ඩොලර් 6,000-/9,000ක් වැය වන අතර මුළු වියදම ඩොලර් 36,000-54,000 කි. එක්සත් රාජධානියේ - අවුරුදු 5-6ක MBBS හෝ MBChB සඳහා ඩොලර් 180,000-250,000ක් වැයවන අතර ජීවන වියදම් වශයෙන් ඩොලර් 70,000-90,000ක් වැය වූ විට මුළු මුදල ඩොලර් 250,000-340,000 කි. කැනඩාවේ - අවුරුදු 4ක MD (පශ්චාත් උපාධි) පාඨමාලාවක් ඩොලර් 90,000-/140,000 ක් වන අතර ජීවන වියදම ඩොලර් 60,000-80,000 ක් වෙයි. මුළු එකතුව ඩොලර් 150,000-220,000 කි. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ -අවුරුදු 4ක MD පාඨමාලාවක් ඩොලර් 180,000-240,000 ක් වන අතර ජීවන වියදම ඩොලර් 80,000-100,000 ක් වෙයි. මුළු එකතුව ඩොලර් 260,000-340,000 කි.
මෙම සංඛ්‍යා මගින් සුදුසු දේශීය විකල්ප නොමැතිකම හේතුවෙන් පවුල්වලට සිදුවන පිරිවැය කොපමණදැයි ඔබට පැහැදිලි වනු ඇත.
වෛද්‍ය සිසුන් සඳහා ද ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යාපන අංශය විවෘත කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි?
වෛද්‍ය සිසුන් වැඩි සංඛ්‍යාවක් සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපන අංශය විවෘත කිරීම දේශීය ඉල්ලු‍ම සහ පුළුල් සෞඛ්‍ය සේවා ශ්‍රම බලකායේ අවශ්‍යතා යන දෙකම සපුරාලීමේ තීරණාත්මක පියවරකි. සෑම වසරකම දස දහස් ගණනක් සිසුන් වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයට ඇතුළු වීමට අපේක්ෂා කරන නමුත්, රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවල සීමිත ධාරිතාවය එය සීමා කරයි. නිදසුනක් වශයෙන් 2022/2023 අධ්‍යයන වර්ෂයේ දී විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රවේශය සඳහා සුදුසුකම් ලැබූ සිසුන් 166,967 දෙනෙකුගෙන් 42,147 දෙනෙකු පමණක් සියලු‍ම ක්ෂේත්‍ර හරහා රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලට ඇතුළත් කර ගත් අතර, ඔවුන්ගෙන් 3,000 කටත් වඩා අඩු සංඛ්‍යාවක් වෛද්‍ය පීඨවල ස්ථාන ලබා ගත්හ. මෙම දැඩි නොගැළපීම නිසා බොහෝ සුදුසුකම් ලත් සිසුන්ට විදේශයන්හි මිල අධික වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය ලබාගැනීමට බල කෙරෙයි. 2022 දී පමණක් ශ්‍රී ලාංකික සිසුන් 12,000 කට වැඩි පිරිසක් ඕස්ට්‍රේලියානු ආයතනවලට ඇතුළත් වූ අතර, කැනඩාවේ 5,000 කට වැඩි පිරිසක් සහ එක්සත් රාජධානියේ අධ්‍යයන වීසා ලබා ගත් අතර ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් වෛද්‍ය සහ සෞඛ්‍ය ආශ්‍රිත වැඩසටහන් සඳහා ය. එපමණක් නොව, විදේශයන්හි MBBS උපාධියක් හැදෑරීම සඳහා රට අනුව විශාල මුදලක් වැය විය හැකි අතර එමගින් පවුල් මත දැඩි මූල්‍ය බරක් පැටවෙන බව අපි පෙර පැහැදිලි කළෙමු . රාජ්‍ය-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වයන්, නව වෛද්‍ය පීඨ හෝ නියාමනය කරන ලද පෞද්ගලික වෛද්‍ය ආයතන හරහා දේශීය ධාරිතාව පුළුල් කිරීමෙන් ශ්‍රී ලංකාවට දක්ෂතා රඳවා ගැනීමට, පිටතට යන ශිෂ්‍ය සංක්‍රමණය අඩු කිරීමට සහ ජාතික අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා තිරසාර සෞඛ්‍ය සේවා ශ්‍රම බළකායක් වර්ධනය කිරීමට හැකිය. විශේෂයෙන් ජනවිකාස සහ වසංගත රෝග සංක්‍රාන්ති මධ්‍යයේ රට සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයන් සඳහා වැඩිවන ඉල්ලු‍මකට මුහුණ දෙන බැවිනි.
වෛද්‍ය සිසුන්ට දේශීය ආයතනවල අධ්‍යාපනය ලැබීමට සහාය වීම පිළිබඳ අවසන් අදහස්
කෙටියෙන් කිවහොත් ජෙනරාල් ශ්‍රීමත් ජෝන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයට (KDU) දේශීය වෛද්‍ය සිසුන් ඇතුළත් කර ගැනීම අත්හිටුවුවහොත් - ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා සහ උසස් අධ්‍යාපන අංශවලට දැඩි ප්‍රතිවිපාක ගෙන දෙනු ඇත. වෛද්‍යවරයෙකු වීමට රජය විසින් අනුමත කරන ලද සහ ගුණාත්මකභාවය පරීක්ෂා කරන ලද විකල්ප මාර්ගයක් ලබා දීමෙන් KDU සැම විටම වෛද්‍ය හිඟය පියවීමේ කාර්ය භාරය ඉටු කර ඇත. වයස වැඩිවීම සහ බෝ නොවන රෝග වැඩිවීම හේතුවෙන් සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයන් සඳහා වැඩිවන පීඩනයන්ට ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙන බැවින්, වෛද්‍ය අධ්‍යයන විකල්ප සීමා කිරීම ජාතික සෞඛ්‍ය අරමුණු සහ ශ්‍රම බලකායේ අවශ්‍යතාවලට පටහැණිය.
පෙර කී ලෙස දේශීය වශයෙන් වෛද්‍ය විද්‍යාව ඉගෙනගැනීමට අවස්ථාව අඩු වීම බොහෝ සිසුන්ට අධ්‍යයන සඳහා විදේශගත වීමට හේතු වී ඇත. 2020 දී බංග්ලාදේශය, ඉන්දියාව, චීනය සහ රුසියාව යන රටවල විදේශ අධ්‍යාපනය, විශේෂයෙන් වෛද්‍ය විද්‍යාව සඳහා ශ්‍රී ලාංකිකයින් 29,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් අයැදුම් කළහ. ඒ අනුව පෙර සඳහන් කළ පරිදි ඉගෙනීම සඳහා යන මුදල අදාළ ශිෂ්‍යාගේ පවුලට පිරිවැයක් පටවනවා පමණක් නොව, දැවැන්ත විදේශ විනිමය කාන්දුවක් මෙන්ම බුද්ධි ගලනයක් ද ඇති කරයි.
මෙය ප්‍රශ්න කිහිපයක් මතු කරයි:
ව්‍යාපාර, තොරතුරු තාක්ෂණ සහ ඉංජිනේරු වැනි අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර විවෘතව තිබියදී වෛද්‍ය අධ්‍යයන සීමා කරන්නේ ඇයි? වෛද්‍යවරයෙකු වීමට අවශ්‍ය වන්නේ එවැනි සුවිශේෂීත්වයක් අවශ්‍ය කරන උසස් බුද්ධිමය හැකියාවක් තිබිය යුතුද? සහ විදේශයන්හි කෙරෙන වෛද්‍ය අධ්‍යයන සඳහා රටින් මුදල් ගලා යාම් අනෙකුත් ආර්ථික ගැටලු මෙන් ප්‍රමුඛතා පරිමාණයෙන් නොසලකන්නේ ඇයි?
ක්‍රියාත්මක කළ හැකි එකම විසඳුම වන්නේ දැරිය හැකි මිලකට නොව කුසලතා නිර්ණායකයක් මත ප්‍රවේශය පුළුල් කිරීමයි. ශිෂ්‍ය ජයග්‍රහණ උදා: උසස් පෙළ විභාගයේදී ලබා ගන්නා ලකුණු, ඇතුළත් වීමේ මූල්‍ය තත්ත්වයට වඩා ප්‍රමුඛතාවය ලබා දිය යුතුය. ඊට අමතරව රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතන තුළ වෛද්‍ය විද්‍යාව ඇතුළු සියලු‍ම උපාධි වැඩ සටහන්වල ගුණාත්මකභාවය නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ සහතික කිරීමට විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව (UGC) බල ගැන්විය යුතුය. සමානාත්මතාව, ගුණාත්මකභාවය සහ තිරසාර ජාතික සංවර්ධනය සහතික කිරීම සඳහා ඇතුළත්, නියාමනය කරන ලද සහ කුසලතා මත පදනම් වූ උසස් අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය.
