(රෝහණ සමරවීර)

කොරෝනා වයිරසයේ බලපෑම හේතුවෙන් රත්නපුරේ මැණික් මිල ඉතා පහළ මට්ටමකට වැටී ඇතැයිද,  මේනිසා ශ්‍රමයට සරිලන මිලක් මැණික් සඳහා ලබාගත නොහැකිව තමන් දැඩි අසීරුතාවයට පත්වී ඇතැයිද පතල් කම්කරුවෝ පවසති. රුපියල් ලක්‍ෂ 100 ක් පමණ වටිනා මැණික් ගලක් රුපියල් ලක්‍ෂ 20 ක් හෝ ලක්ෂ 30 ක පමණ මිල දක්වා පහත වැටී ඇතැයි  පතල් කරුවෝ  පෙන්වා දෙති.

රත්නපුර දිස්ත්‍රිකයේ පල්ලේබැද්ද, ගොඩකවෙල, නිවිතිගල, කලවාන, කහවත්ත, පැල්මඩුල්ල,  බලංගොඩ, ඇඹිලිපිටිය ඇතුළු සියලු ප්‍රදේශවල ජීවත් වන පතල් කර්මාන්තයේ නියැලෙන මෙම පිරිස පවසන්නේ වයිරසය ව්‍යාප්තියට පෙර කර්මාන්තය තිබූ තත්වය මේවනවිට උඩුයටිකුරු වී ඇති බවය.

උද්ගත වී ඇති තත්වය හමුවේ බොහෝ දෙනා  මැණික් ගැරීම අතහැර දමා  ඇතැයි ඔවුහු කියාසිටිති. අනේක දුක්ගැහැට විඳිමින් සොයා ගන්නා   මැණිකට නියම  මිලක් ලබාදීමට මැණික් වෙළෙඳුන්ට  නොහැකි වී ඇති බවත් තම සුපුරුදු රැකියාවේ නියැලීම මේ වනවිට තේරුමක් නොමැති කාර්යයක් වී ඇති බවත් කියමින්  පතල් කරුවෝ මැසිවිළි නගති.

පෙර තිබූ මැණික් මිල මේ වනවිට එම වටිනාකමෙන් අඩකටත් වඩා අඩු මිල ගණන් දක්වා පහළ බැස ඇත.  තමන්ගේ  පවුලේ වියහියදම්  පවා  නිසි ලෙස පියවා ගැනීමේ හැකියාවක් නොමැති බව ඔවුහු පවසති.  

පතල් කම්කරුවන්ට සති මුදල් ගෙවමින්  ඔවුන්ට ආහාර පාන ලබාදෙමින් දුකසැප සොයා බැලීම, මැණික් ගැරීමේ යන්ත්‍ර, ජල මෝටර්,   ජෙනරේටර් යන්ත්‍ර, ඔක්සිජන් යන්ත්‍ර  ආදියට  අවශ්‍ය ඉන්ධන සපයමින් ඒවා නඩත්තු කිරීම,  වෙනත් උපකරණ හා ප්‍රවාහන ගාස්තු දරමින්   මැණික් පතලක් පවත්වාගෙන යාම ආදී කටයුතු සඳහා   රුපියල් මිලියන ගණනක මුදලක් වැය වෙන බව  පතල් පවත්වාගෙන යන්නෝ පවසති.  එවැනි පසුබිමක තමන් සොයා ගන්නා මැණික් අඩු මිලට  විකුණූවිට තම වෘත්තීය පවත්වාගෙන යාමට නොහැකි තත්ත්වයක්  උදාවී ඇතැයි ඔවුහු කියති.

තම සන්තකයේ තිබෙන සියලු  මුදල්  පතල් පවත්වාගෙන යාම සදහා  මේ වනවිට වියදම් කර හමාර   බවත්  තමන්ගේ  යාන වාහන පවා විකුණා දැමීමට පවා සිදුවී ඇති බවත් අඩු පොලී මුදලක් යටතේ තමන්ට බැංකු ණයක් ලබා ගැනීම සඳහා අවස්ථා සලසා දෙන ලෙසත්  බලධාරීන්ගෙන් එම පිරිස  ඉල්ලා සිටිති.
ඉදහිට මැණික් පතලකින් හොඳ ගලක් ලැබුණද එහි අළෙවි වටිනාකමේ මුදලින් කොටසක්  ලෙස මුදලාලිලාගෙන් ලැබෙන බවත් එය ලක්‍ෂ පහ ගණන් විය හැකි  බවත් වටිනාකමෙන් අඩු මැණිකක් ලද විට එය විකුණා මුදල් පතල් කම්කරුවාට සන්තෝසමක් ලෙස ලබාදීම මුදලාලිගේ සිරිත බවත් ඔවුහු කියති. නමුත් දැන් එසේ කළ නොහැකි වී ඇත්තේ මැණික් මිල අඩුවීම හේතුවෙනි.

ප්‍රධාන පෙළේ මැණික් ව්‍යාපාරිකයකු වන නිවිතිගල පදිංචි රුවන් රූපසිංහ මහතා මෙසේ පවසයි.

‘පතල් කරුවාගෙන් මිලදී ගන්නා මැණික  ජාත්‍යන්තර වෙළෙදුන්ට වැඩි මිලකට විකිණීමේ හැකියාව අපට  එදා තිබුණා. එය දැන් එහෙමම නතර වෙලා තිබෙනවා. දෙස් විදෙස් මැණික් ව්‍යාපාරිකයන් අද මොන තරම් වටිනා මැණික් මිලදී ගත්තත් නැවත මුදල් කිරීමට නොහැකි තත්ත්වයක් උදාවෙලා තිබෙනවා. අපි රජයෙන් ඉල්ලනවා  මෙයට මැදිහත් වෙන්න කියලා.

රජයේ ආයතන නිලධාරීන් පතල් කම්කරුවන්ට බොරු චෝදනා ගොනු කරමින් නීතිමය කටයුතු කිරීම හේතුවෙන් මැණික් කර්මාන්තයේ යෙදෙන්නන් දැඩි පීඩාවට පත්වී සිටිනවා. අහිංසක පතල් කම්කරුවන්ට යම් දඩයක් නියම කළොත් ඒක ගෙවන්න නොහැකියි. ඔහු ඒ අසරණ භාවයෙන් මුදා ගන්න සිදුවන්නේ අපටයි. එහෙම දේ සිදුවෙනවා. ගැරුම් වට්ටිය හා උදැල්ල භාවිතා කරමින් මෙතෙක් කාලයක් පැවැති සම්ප්‍රදායික වෘත්තීය  දිගටම  කරගෙනයාමට පතල් කම්කරුවාට ඉඩ සලසා නොදීම තවත් කාරණයක්. එම සම්පදායට නැවැත ඉඩ සලසා දෙමින් මැණික් කර්මාන්තය ආරක්‍ෂා කිරීමට රජය යම් වැඩ පිළිවෙළක් වහා සැකසිය යුතුයි.’ යයිද රුවන් රූපසිංහ මහතා පැවසීය.