වළපල්ලට ගිය රටවල්
ලෝකයේ තවත් වළපල්ලට ගිය රටකි නැගෙනහිර යුරෝපයේ පිහිටි මොන්ටෙනීග්‍රෝ රාජ්‍යය. ඇඩ්‍රියාටික් මුහුදු තීරයේ බොස්නියාව, සර්බියාව, කොසෝවෝ, ඇල්බේනියාව හා ක්‍රොඒෂියාව යන රටවලට මැදිව පිහිටි මේ දේශය තුළින් සෞභාග්‍යය පලා ගොස් ඇත්තේ ජනතා පීඩනය දෙගුණ තෙගුණ කරමිනි. මේ රට තුළින් ඇසෙන්නේ ද දුක් විඳින ජනතාවගේ ශෝකාලාපයයි.
2006 මැයි මාසයේ දී ස්වාධීන රාජ්‍යයක් බවට පත් වී නිදහස් ජාතියක් වශයෙන් හිස ඔසවා ගැනීමට වෙර දැරුවත් මේ රට ද ලබාගෙන ඇත්තේ වල් බූරු නිදහසකි. මෙයත් ඇති එකා තර වෙන නැති එකා නැත්තටම නැති වන තවත් අවාසනාවන්ත දේශයකි.
50,000 ක් අනාථ කඳවුරුවල
විශාලත්වය ව.කි.මී. 13,812 ක් හෙවත් ව.සැ. 5333 කි. කුඩාම රටකි. ජනගහනය හත් ලක්ෂයකට මඳක් වැඩිය. යුරෝපයේ බොහෝ රටවල විවිධ ජාතීන් එක් වී භූමියට ගහ මරා ගන්නා මේ අසමත් රාජ්‍ය තුළින් ඇසෙන්නේ ද දුක් විඳින පොදු ජනතාවගේ ශෝකාලාපයයි. මේ රටේද දුක, ශෝකය, පීඩනය අසහනය කරපින්නා ගෙන සිටින්නේ එදා වේල පිරිමසා ගැනීමට ඉමහත් ජීවන සටනක නිරත වන අසරණ ජනතාවයි. මේ රටේ ද දේශපාලකයින්ට හොඳට සැපය. සනීපය. ඔවුන්ට නම් සුර සැප. මෙහි ජනාධිපති මිලෝ ඩුකනොවික්ය. අගමැති ඩුස්කෝ මාර්කොෂික්ය.
මුළු ජනගහණයෙන් සියයට 7 ක් හෙවත් 50,000 කට වැඩි පිරිසක් අනාථ කඳවුරුවල ඉතා දුක්ඛිත දිවියක් ගෙවන, රැකියා විරහිතවූවන්ගෙන් පිරුණ මොන්ටෙනීග්‍රෝ රාජ්‍යය තුළ ගිලී පවතින්නේ දරිද්‍රතාවයේ අඳුරු සලකුණුය. බෝර්ගන් ව්‍යාපෘති වාර්තාව කියන පරිදි යුරෝපයේ අසමත් රාජ්‍යයන් පිළිබඳ ලැයිස්තුවේ ඉහළින්ම සටහන් වී ඇති රටකි.
මෙහි කෘෂි කර්මාන්තයෙන් දිවි ගෙවන ගොවි ජනතාවට රජය මගින් පහසුකම් සපයා නැත. සෞඛ්‍ය සේවය අඩාළ වී ඇත. තරුණ පරපුර තුළ ඇත්තේ ඉමහත් අසහනයකි. පාසල් නොයන ළමයින්ගේ සංඛ්‍යාව අතිමහත්ය. අධ්‍යාපන පහසුකම් ලබාදීමට රජය අපොහොසත් වී සිටිති.
රැකියා විරහිත තරුණ තරුණියන් රට අතහැර යාම ශීඝ්‍රයෙන් සිදුවෙමින් පවතී. බොහෝ තරුණ තරුණියෝ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්වලට ඇබ්බැහි වී සිටී. බොහෝ තරුණ තරුණියෝ නීති විරෝධී ක්‍රියා සිදු කිරීම නිසා බන්ධනාගාරගතව සිටිති.
අගනුවරින් ඈත ගම්වලට තවමත් ගමනාගමන, විදුලිය, ජලය, කැළිකසළ, කැසිකිළි ආදී පහසුකම් සපයා නැත. රට පුරා ලෙඩ රෝග පැතිරෙමින් පවතී. සෞඛ්‍ය පහසුකම් නොමැති නිසා මියයන රට වැසියන්ගේ සංඛ්‍යාව අතිවිශාලය. යුරෝපයේ මෙවැනි රටක් ඇත්තටම තිබේ දැයි විශ්වාස කළ නොහැකි පරිද්දෙන් රට විනාශ මුඛයට පත් වී හමාරය.
පල්ලම් බැස්ස ආර්ථිකය
ලෝක බැංකුව සඳහන් කරනුයේ ජනගහණයෙන් සියයට 23 ක් දිළිඳු ජනතාව බවය. සර්බියාව මෙන්ම මොන්ටෙනීග්‍රෝ රාජ්‍ය්‍යට ද කණකොකා හඬා ඇත්තේ බලයට පත් වූ දේශපාලකයින්ගේ හපන්කම් නිසාය.
පල්ලම් බැස්ස ආර්ථිකය ගොඩනැංවීමට මෙහි පාලකයින් අසමත් ව සිටී. දිළිඳු බව හේතු කොට ගෙන අපරාධ ශීඝ්‍රයෙන් සිදුවන රටකි.
මෙහිද නීතිය හරහට හිටින්නේ නැති බැරි එකාගේ අවාසියටය. ඇති අය අපරාධ හොරකම් දූෂණ සිදු කර නීතියේ පිළිසරණ ලබා යහතින් දිවි ගෙවන තවත් රටකි. දූෂිත දේශපාලකයින්ගෙන් පිරුණ තවත් රටක් වශයෙන් හැඳින්විය හැකිය.
කුසගින්නෙන් පෙළෙන ජනතාව වැඩි වශයෙන්ම සිටින මේ රට අගාධයට ඇද වැටී ඇත්තේ දේශපාලකයින් තරගයට හොරකම් කරන නිසාය. මේ දේශපාලකයින්ට රජයේ ඉහළම නිලධාරීන් පොලිසිය හා අධිකරණය සහය දීම තුළින් ලෝකයේ බොහෝ රටවල් මෙන්ම මේ රට ද විපතින් විපතට පත්ව ඇත.
ජනතාව මර්දන කරන ජනපති
ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් වාර්තාවක සඳහන් වන්නේ මොන්ටෙනීග්‍රෝ රටේ වැඩි වශයෙන්ම දූෂණ ක්‍රියා සිදු කරනුයේ එහි දේශපාලන පක්ෂ මගින් බවය. දේශපාලන ක්‍රියාධරයින් මුදලට ජනතාවගේ ඡන්ද ලබාගැනීම තුළින් මෙහි නියම මහජන මතය ප්‍රකාශයට පත් නොවන බව එම වාර්තාව දක්වයි.
බෝල්කන් ඉන්සයිට් මාධ්‍ය වාර්තාවක් මොන්ටෙනීග්‍රෝ රටේ දේශපාලකයින් සිදු කළ දූෂණ වංචා පිළිබඳ දීර්ඝ ලිපියක් 2019 පෙබ. 15 දා පළ කර තිබුණි. මෙහි විශේෂයෙන්ම සඳහන් වී තිබුණේ ජනතාව දහස් ගණනින් පොඩ්ගෝරිකා අගනුවර රැස් වී උද්ඝෝෂණය කරමින් මොන්ටෙනීග්‍රෝ ජනපති මිලෝට සහ රටේ නීතිපතිවරයාට ඉල්ලා අස්වන ලෙස ඉල්ලා සිටි බවයි. ජනපති පොලිසිය යොදවා උද්ඝෝෂකයින් මර්දනය කළ අයුරු ද එම ප්‍රවෘත්ති වර්තාවෙහි සඳහන් විය. දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ජනපති පදවිය දරන මිලෝ දූෂණයට මුල් තැන දෙන බව බහුතර ජනතාවක මතයයි.
හිතවතුන්ට සැලකූ ජනපති
මුදලට ඡන්ද ලබා ගනිමින් මුදල් විශුද්ධිකරණය සිදු කරමින් රජයේ දේපොළ විකුණමින් ජනපතිවරයා සිදු කරන ක්‍රියා පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යයන් කාලයක් තිස්සේ විවිධ පුවත් පළ කරන්නට පටන් ගෙන තිබේ. මේවා නොඇසුණාක් මෙන් ජනපතිවරයා මහජන මතය යටපත් කරමින් බලයේ රැඳී සිටී.
රට ප්‍රපාතයට ඇද වැටී ඇත්තේ මේ නිසාය. ජනපතිවරයා තම හිතවතුන්ට රාජ්‍ය දේපොළ අවභාවිත කරන්නට ඉඩදී රටට සිදු කළ හානිය ඩොලර් මිලියන 500 කට වැඩි බව මාධ්‍ය වාර්තා දක්වයි.
බ්‍රිතාන්‍යයේ පළවන ඉන්ඩිපෙන්ඩන්ට් පත්‍රය ලෝකයේ පොහොසත්ම පාලකයින් 20 දෙනාගේ ලැයිස්තුවට මොන්ටෙනීග්‍රෝ රාජ්‍යයේ ජනපති මිලෝ ඩිජුකොන්වික්ගේ නම ද ඇතුළත් බව සඳහන් කරයි. මෙවැනි දූෂිත පාලකයින් නිසා රටවල් අඳුරෙන් අඳුරට පත් වන අයුරු වසර එක හමාරක් තිස්සේ මේ තීරුවෙන් මම පෙන්වා දුනිමි.
මොන්ටෙනිග්‍රෝ පාලකයාගේ වත්කම ඩොලර් මිලියන 14.7 ක් බව ඉන්ඩිපෙන්ඩන්ට් පුවත්පත තම වාර්තාවෙහි සඳහන් කර තිබේ. එහෙත් ඇතැම් විදේශ මාධ්‍යයන් සඳහන් කරනුයේ ඔහු රටේ මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් හොරකම් කළ මුදල් සම්භාරය මෙම මුදල් ප්‍රමාණය මෙන් දහ ගුණයකින් වැඩි බවය. අසාර්ථක හැම රාජ්‍යයකම පාහේ සිදුවන්නේ මෙයයි.
මොන්ටෙනීග්‍රෝ රාජ්‍යයේ මහජන මුදල් සොරකම් කළ රාජ්‍ය දේපොළ අවභාවිත කළ, මුදල් විශුද්ධිකරණයෙහි නිරත වූ ඥාති පරපුරට රටේ දේපොළ පවරා දුන් දේශපාලකයින් 86 දෙනෙකුට එරෙහිව චෝදනා එල්ල වී ඇතත් නීතිපති සහ අධිකරණය ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමේ ඉතා සියුම් සංවිධානාත්මක ක්‍රමවේදයක් ක්‍රියාත්මක කරන බව බෝල්කන් නිව්ස් මාධ්‍යය දක්වයි. දූෂිත නඩුකාරයින් සිටින තාක්කල් මොන්ටෙනීග්‍රෝ නමැති මේ අවාසනාවන්ත රට කෙසේවත් ගොඩගත නොහැකි බව මාධ්‍ය වාර්තා දක්වයි.
සිරි හීන්පැල්ල
නිව්‌යෝර්ක් නුවර සිට ලියයි
