අගක් මුලක් නැති කතා
පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් එච්.සී.පී. බෙල් මහතා 1891 ජූනි 29 වැනිද‌ා මහනුවර දළද‌ා මාලිගාවේ පත්තිරිප්පුවේ පිහිටුවා තිබූ ප්‍රාචීන පුස්තකාලයට ගොඩවැදී ඇත්තේ පොත්පත් කියවා තොරතුරු ලබාගැනීමේ අරමුණෙනි. එහි තිබූ ඉංග්‍රීසියෙන් ලියැවුණු පොතක් කියවා පොතේ තිබූ කරුණු කිහිපයක් පෑනක් ගෙන කොළ කිහිපයක සටහන් කර ඇත්තේ විශේෂ අවශ්‍යතාවක් වෙනුවෙනි. තොරතුරු කොළවල සටහන් කර ගැනීමෙන් පසුව ඔහු පුස්තකාලයෙන් පිටව ගොස් ඇත.
පුස්තකාලයෙන් පිටවී යාමෙන් පසු අවස්ථාවක තමා සටහන් තැබූ කොළ කොහිදැයි යන්න පිළිබඳව ඔහු සොයා බලන්නට ඇත. එහෙත් ඒ සටහන් තැබූ කොළ ඔහුට කිසිද‌ා සොයා ගන්නට හැකියාවක් ලැබී නැත. එම සටහන් තැබූ කොළවලට සිදුවූ දේ වසර 127ක් යනතුරු රහසක් වශයෙන් පැවතී ඇත.
මහනුවර දළද‌ා මාලිගාවේ ප්‍රාචීන පුස්තකාලයේ වර්තමාන පුස්තකාලයාධිපති ලෙස ක්‍රියා කරන්නේ එස්. එම්. අජන්ත කුමාර සමරකෝන් මහතාය. බෙල් මහතා ලියූ සටහන්වලට සිදුවූ දේ පිළිබඳව ඔහු පවසන්නේ මෙවන් කතාවක්.
මේ පුස්තකාලයේ පුස්කොළ හා මුද්‍රිත පොත්පත් විශාල ප්‍රමාණයක් තියෙනවා. පොත්පත් කෘමි සතුන්ගෙන් බේරාගන්ට විටින් විට පොත්පත්වලට බෙහෙත් යොදනවා. ඒ සඳහා පොත්පත් අල්මාරිවලින් එළියට ගන්නවා. එක් දවසක් බෙහෙත් යෙදීම සඳහා පැරණි ඉංග්‍රීසි පොතක් ගෙන එහි පිටු පෙරළුවා. ඒ පොතේ පිටු අතරේ සටහන් තිබූ කොළ වගයක් තිබුණා. ඉංග්‍රීසි අත්අකුරින් ලියා තිබූ ඒ සටහන් මම හෙමින් හෙමින් කියෙව්වා.
මේ ඉංග්‍රීසි පොතෙන් උපුටාගෙන සටහන් කළ දේවල් තමයි එහි තිබුණේ. සටහනේ අග ලියූ කෙනා අත්සන යොද‌ා දිනයක් යොද‌ා තිබුණා. පුරා විද්‍යා කොමසාරිස් එච්.සී.පී. බෙල් (H.C.P. Bell) මහතාගේ අත්සනයි එහි තිබෙන්නේ. 1891 ජුනි 29 දිනය වශයෙන් යොද‌ා තිබෙනවා. බෙල් මහතා ඉංග්‍රීසි පොත කියෙව්වට පස්සේ අවුරුදු 127ක් යනතුරු කවුරුත් ඒක පෙරළලා නෑ. මම තමයි අවුරුදු 127 කට පස්සේ ඒ පොතේ පිටු පෙරළැව්වේ. බෙල් මහතාට අමතක වී දමා ගිය සටහන් තමයි එහි තිබුණේ.
සටහන් ලියූ කොළ තිබුණේ මේ පිටු දෙක අතරය
අජන්ත සමරකෝන්
සටහන හා ඡායාරූප
හුන්නස්ගිරියේ පාලිත මඩුගල්ලේ
