ලංකාවේ එකම ස්ථානයක දී පස්, කොන්ක‍්‍රීට් හා ගල් අතුරා ඉදිකළ වාරි වේලි 03 එකවර නැරඹිය හැකි මොරගහකන්ද වාරි ව්‍යාපෘතිය
කඩිනම් මහවැලි මහ සැලැස්මට අනුව මෙරට ඉදිවන අවසන් ජල යෝජනා ක‍්‍රමය වන මොරගහකන්ද - කළුගඟ ජල ව්‍යාපෘතියේ තවත් ස්වර්ණමය අවස්ථාවක් මේ වනවිට උදා වී ඇත.
වාරි අවශ්‍යතා සඳහා ඉදිකෙරුණු මොරගහකන්ද වාරි ව්‍යාපෘතියෙන් මෙගාවොට් 25 විදුලි ධාරිතාවක් ජාතික විදුලි පද්ධතියට එක්කිරීම සඳහා බලාගාරයේ වැඩකටයුතු මේ වනවිට අවසන්ව තිබේ.
ව්‍යාපෘතියේ අධ්‍යක්ෂ ආර්.බී. තෙන්නකෝන් මහතා පවසන අන්දමට මධ්‍යම පළාතට ඔක්තෝබර් - නොවැම්බර් වනවිට ඇදහැළෙන වර්ෂාවත් සමඟ බලාගාරයේ විදුලි ජනනය ආරම්භ කිරීමට සියලු වැඩකටයුතු සූදානම් කර තිබේ.
මෙරට මහවැලි ව්‍යාපාර යටතේ ජාතික විදුලිබල පද්ධතියට එක්වන විදුලි ධාරිතාව මෙගාවොට් 675 කි.
අලුතින් එක්වන නව විදුලි සැපයුමත් සමග මහවැලි ජලාශවලින් ජාතික විදුලි පද්ධතියට එක්වන සමස්ත විදුලි ප‍්‍රමාණය මෙගාවොට් 700 කි.
මොරගහකන්ද වාරි ව්‍යාපෘතියේ සිට නාඋල විදුලි උපපොළ දක්වා කිලෝමීටර් දාසයක (16) දුරක් රැහැන් ඔස්සේ ජනනය වන විදුලිය රැගෙන විත් ජාතික විදුලි පද්ධතියට මුදාහැරීමට සියලු කටයුතු අවසන් කර ඇතැයි ව්‍යාපෘතියේ අධ්‍යක්ෂ ආර්.බී. තෙන්නකෝන් මහතා සඳහන් කළේය.
බලාගාරය හරහා නිපදවන විදුලිබලය හේතුවෙන් වාර්ෂිකව ඉතිරිවන ඉන්ධන පිරිවැය ප‍්‍රමාණය රුපියල් මිලියන 336 කි.
මධ්‍ය කඳුකරයට වාර්ෂිකව ඇදහැළෙන ඝන මීටර් මිලියන 818ක වර්ෂා ධාරිතාව ප‍්‍රයෝජනයට ගනිමින් අඹන් ගඟත් කළු ගඟත් හරස්කර ඉදිවී ඇති මොරගහකන්ද කළුගඟ ව්‍යාපෘතිය හේතුවෙන් විදුලි බල නිෂ්පාදනයට අමතරව ප‍්‍රතිලාභ රැසක් ගොවි ජනතාවට හිමි වේ.
මොරගහකන්ද ජලාශය වටා ජලය රැස්කිරීමේ අරමුණින් ඉදිකර ඇති යෝධ බැමි තුනකි.
උසින් මීටර් 61.3 ක් හා දිගින් මීටර් 470 වන ගල් පිරවු ෙව්ල්ල අඹන් ගඟ හරහා ඉදිකර ඇති ප‍්‍රධාන වේල්ල වෙයි.
නව විදුලි බලාගාරයේ ඇතුළත දර්ශන
සැඳැලි අංක 01 ලෙස නම්කර ඇති කොන්ක‍්‍රීට් කරන ලද ෙව්ල්ල උසින් අඩි 58 කින් හා දිගින් අඩි 375 කින් යුක්තය.
පස්වලින් සැකසු සැඳැලි අංක 02 වේල්ලේ උස මීටර් 21.5 කි. එහි දිග මීටර් 275 කි.
ජල ව්‍යාපෘතිය හේතුවෙන් පෝෂණය වන වැව් පද්ධතිය අතිමහත්ය.
ඉහළ ඇලහැර ව්‍යාපෘතිය මගින් එම ප‍්‍රදේශයේ වැව් 1200ක් ද, වයඹ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය මගින් වැව් 303ක් ද, මැදිරිගිරිය සංවර්ධන ප‍්‍රදේශය තුළ පමණක් වැව් 32 ක් ද, ලග්ගල සංවර්ධන ප‍්‍රදේශ තුළ වැව් 16 ක්ද පෝෂණය වේ.
මෙම වාරි පද්ධතීන් පිහිටි අනුරාධපුර, පොළොන්නරුව, මාතලේ, ත‍්‍රිකුණාමලය සහ කුරුණෑගල දිස්ත‍්‍රික්කවලට වාරි ජලය වසර පුරා සැපයීම ව්‍යාපෘතිය මගින් සිදුවන්නකි.
පිරිසිදු පානීය ජලය ලබාදීමද ව්‍යාපෘතියේ තවත් අරමුණකි.
මෙම දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියේ වේලි ඉදිකිරීම සඳහා මුල්‍ය දායකත්වය සැපයීම් අතර කුවෙයිට් සංවර්ධන අරමුදල මගින් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 33.13ක් ද, සෞදි සංවර්ධන අරමුදල මගින් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 46ක් ද, ඔපෙක් ජාත්‍යන්තර අරමුදල මගින් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 16ක් හා දේශීය අරමුදල් යටතේ අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 16.52ක් යොදවා තිබේ.
ගොවීන්ට ලැබෙන ප‍්‍රතිලාභ අතරේ කුඹුරු හෙක්ටයාර් අසූ දෙදහසක් සඳහා යල මහ දෙකන්නයේ ජලය සැපයීමට හැකිවීම තුළින් අපේක්ෂිත කෘෂිකාර්මික වාර්ෂික ප‍්‍රතිලාභය රුපියල් මිලියන 4000ක් බවට රජය ගණන් බලා තිබේ.
මීට අමතරව වාර්ෂික මිරිදිය මත්ස්‍ය නිෂ්පාදනය ටොන් තුන්දහසක් (3000) ක් ලෙස ගණන් බලා තිබේ.
මත්ස්‍ය නිෂ්පාදනයේ වටිනාකම රුපියල් මිලියන 225 ලෙස ගණන් බලා තිබේ.
මොරගහකන්ද ජලාධාර ප‍්‍රදේශයේ සිදුකර ඇති පාරිසරික වැඩසටහන් අතර ප‍්‍රදේශයේ ගංගා, ඇළ, දොළ අවට ප‍්‍රදේශවල හෙක්ටයාර් එක්දහස් තුන්සිය හැට පහක ප‍්‍රමාණයක නැවත වන වගා සිදුකිරීම මෙන්ම ජලාශය වටා මීටර් 100 ක රක්ෂිත ප‍්‍රදේශයක් වෙන්කිරීම සහ හෙක්ටයාර් 650ක නැවත වන වගා කිරීමද මේ වන විට සිදුකර තිබේ.
මේ සා සුවිසල් වූ ප‍්‍රතිලාභ රැසක් හිමවන අති දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියක් වන මොරගහකන්ද - කළුගඟ වාරි ව්‍යාපෘතිය තුළින් මේ වනවිටත් සුපුරුදු පරිදි අඹන්ගඟ ඔස්සේ පහළ ප‍්‍රදේශවලට ජලය ගලා බසිමින් තිබේ.
මොරගහකන්ද ප‍්‍රධාන වාරි ෙව්ල්ලෙන් අඹන් ගඟට ජලය මුදාහැරෙන අයුරු
මෙතුවක් හිතුමගේ සෝමාවති පුදබිම යටවන තෙක් ගලා ගිය මහා ජලකඳ ගොවීන්ගේ යහපත උදෙසා එක්රැස්කරමින් මහපොළව සුවපත් කිරීමට සමත් වන මොරගහකන්ද වාරි ව්‍යාපෘතියේ වැඩකටයුතුවල තව ඉතිරිව ඇත්තේ ඉතා සුළු ප‍්‍රමාණයකි.
වාපි ශිෂ්ටාචාරයේ ‘පරපුරක් දුටු ආශ්චර්යයේ සිහිනය’ මෙය බවට පසක්කරන්නට ඇත්තේ ගතවු කාල පරිච්ෙඡ්දය දෙස බැලූ කල නිමේෂයකි.
මාතලේ දිස්ත‍්‍රික්කයේ නාඋල ප‍්‍රදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයට අයත් ග‍්‍රාම නිලධාරි වසම් එකොළහක පාරම්පරික ජනතාව උපන්දා සිට රැස්කරගත් සියල්ල මහා ජලකඳට පුජාකර උනුන්ගේ භූමිවලින් ඉවත් වී නව සංස්කෘතියකට ගමන් කරමින් ජාතියට ලබාදෙන දායාද ප‍්‍රමාණය අති මහත්ය.
එක් පසකින් උතුරු මැදත් වයඹත් නිල් දියවරින් පිරීයද්දි මුළු රටටම මහා විදුලි ධාරිතාවක් මේ ජලකඳ තුළින්ම හිමිවන්නේය.
මේ මහා වාපි ශිෂ්ටාචාරය උඩු යටිකුරු කළ හැකි පරපුරක සිහිනය මුල සිට දුටු වත්මන් ජනාධිපති මෛත‍්‍රිපාල සිරිසේන මහතාගේ අප‍්‍රතිහත මැදිහත්වීම මත හෙට මේ ව්‍යාපෘතියෙන් සමස්ත ප‍්‍රජාවම වාසි ලබන්නෝ වන්නාහුය.
එය සැබැවින්ම සිහිනයක් සැබෑවීමකි.
විශේෂ ස්තුතිය-
මූලාශ‍්‍ර සපයාදුන් මොරගහකන්ද වාරි ව්‍යාපෘතියේ මහජන සම්බන්ධතා නිලධාරි පී.ජී. දයානන්ද මහතාට හා ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශයට.
සටහන හා ඡායාරූප නාඋල -
ඉන්දික අරුණ කුමාර
