මානව සබඳතා වලින් දුරස්වී සැරිසරන සයිබර් අවකාශය අද අත්‍යවශ්‍ය මෙවලමක් වී ඇත. සිය පෞද්ගලික වුවමනාවන් සපුරාගැනීම සඳහා විශ්වාසය තබා ඇති සමාජජාල වෙබ් අඩවි මිනිසාගේ මිතුරා බවට පත්වී ඇත. එහෙත් අවබෝධ කරගත යුතු සත්‍යය වන්නේ එහි ඇති විශ්වසනීය භාවයයි. එනම් ව්‍යාජ ගිණුම් හිමියෝ රාශියක් අන්තර්ජාලයේ සැරිසරති. ඔවුනගේ අරමුණු අයහපත්ය. 

කාට හෝ කුමන හෝ ආකාරයකින් හානිකර වින්දනයක් ලැබීම ඔවුනගේ අපේක්ෂාවයි. නොදැනුවත්කමින් හෝ එවැන්නෙක් සිය ගිණුමට එකතු වුවහොත් ඔහු හෝ ඇය පිළිබඳව ඔබ අවධානයෙන් සිටිය යුතුය. විශේෂයෙන්ම කිසි විටෙකත් දැකනැති නොදන්නා පුද්ගලයන් සමඟ ප්‍රේම සබඳතා ඇතිකරගැනීම පිළිබඳව ඔබ දෙවරක් සිතිය යුතුය.

මක්නිසාද යත් එවැනි ව්‍යාජ පුද්ගලයෝ පෙම් සබඳතා ඇතිකර ගනිමින් එය වීඩියෝ කෝල් ඔස්සේ නිරුවත් පින්තූර හෝ වීඩියෝ පට ලබාගැනීම දක්වා වර්ධනය කර ඔබව විවිධ අපහසුතාවයන්ට පත්කරන බැවිනි. විශේෂයෙන්ම තරුණියන් අපයෝජනය කිරීම, දූෂණය කර ලිංගික වෙළඳාමට තල්ලුකිරීම, සමාජ රෝග ව්‍යාප්ත කිරීම හෝ මුදල් කොල්ලකෑම යන අපරාධ සඳහා ඔවුහු කටයුතු කරති. 

එම නිසාම ඔබ දැනගත යුතු හෝ හඳුනා ගත යුතු වංචනකයන් විසින් සිදුකරන ලද සමාජ අපරාධ කීපයක් මෙසේ පෙළගස්වමු. 
ෆේස්බුක් පෙම්වතා විසින් ගණිකා වෘත්තියට ඇද දැමූ තිවංකාගේ කතාව.

“හායි”

“හෙලෝ”

“ඔයා මාව දන්නවද?”

“නෑ ඔයා කවුද?”

“මම මිහිරිගෙ යාළුවෙක්”

“මම එහෙම කෙනෙක් දන්නෙ නෑනෙ”

“ඔයාට මතක නැතිව ඇති. අපි එකට සිංහල පංති ගියේ”

“මට මතකයක් නෑ”

“හරි කමක් නෑ දැන් අපි අඳුර ගමුකෝ... මම ෂෙහාන්.... ඔයා තිවංකානේ....”

මුහුණු පොතින් ආමන්ත්‍රණය කළ නන්නාඳුනන මිතුරා තිවංකාගේ සිත දිනාගත්තේ එසේය. කාගේ කවුද? ඉන්නේ කොහේද? මොනවා කරන කෙනෙක්ද? යන කිසිදු තොරතුරක් නොදත් තිවංකා ෂෙහාන් හා දොඩමළු වූයේ කුඩා කල සිට දන්නා හඳුනන්නෙකු ආකාරයෙනි. ඔහු හා ඇගේ සියලු පෞද්ගලික තතු පැවසූ අතර ඔහුව දැකබලා ගැනීමට ආශාවෙන් පසුවන බවද කියා සිටියාය. 

“ඉබ්බා දියට දැම්මම ඇන්නෑවේ කිව්වලු” යන්න පැරණි කියමනකි. මුහුණු පොතින් හඳුනාගත් මිතුරිය වූ තිවංකාගේ ධනාත්මක පිළිතුරුම ෂෙහාන් උද්යෝගයට පත් කළේය. සිය මිතුරිය තමාගේ වචන වලට වශීකෘත වී ඇති බව දැනගත් ඔහු ඇයට ආදරය කරන බවද පැවසුවේය. පින්තූරයෙන් පමණක් දැක සිටි ෂෙහාන් රූමත් තරුණයෙක් ලෙසින් සිතින් මවාගත් තිවංකා ඔහුගේ පෞද්ගලික වතගොත නොසොයාම සිය කැමැත්ත පළකළාය. 

දිනපතාම මුහුණුපොත හරහා දොඩමළු වූ ඔවුහු විවාහය ලිංගිකත්වය ගැන පවා නොබියව කතාබහ කළහ. නොබෝ දිනකින්ම තෑගි බෝගත් රැගෙන තිවංකා බැලීමට එන බවට පොරොන්දු වූ ෂෙහාන් ඇයට අමුතු යෝජනාවක් කළේය. 

“තිවා.... මට ඔයාව බලන්න ආසයි. මම වැඩකරන තැන හොඳ රෙදිකඩයක් තියෙනවා. ඒකෙන් ඔයාට ගැළපෙන ඇඳුම් තෝරගන්න මට ඔයාගේ ෆිගර් එක බලන්න ඕනෑ, ඔයාට පුළුවන් නේද මට ඔයාගේ බියුටි එක පෙන්නන්න. මම වීඩියෝ කෝල් එකක් ගන්නම් ඔයාට.”

ෂෙහාන්ගේ යෝජනාවෙන් තිවංකා කම්පනයට පත්වූවාය. එහෙත් කිසිදිනක හමුනොවී සිටි පෙම්වතාව සජීවීව දැකබලා ගැනීමට ඇය මැළි නොවූවාය. කවදා හරි මාව විවාහ කරගන්නේ ෂෙහාන්නේ. ඉතිං මම මගේ රූපය පෙන්නන්නේ එයාටනේ” ඇය සිතුවාය. 
ඒ නිසාම ඇය ෂෙහාන්ගේ ඉල්ලීම පිළිගත්තාය. දෙදෙනාම කතිකා කරගත් පරිදි වීඩියෝ කෝල් එකකට සම්බන්ධ වූ අතර තිවංකාට ෂෙහාන්ගේ රුව බොඳවී දිස්වෙන්නට විය. ඇය ඔහුව පැහැදිලිව දැක ගැනීම සඳහා වෙහෙසුන අතර ෂෙහාන් ඇගේ නිරුවත් කය රහසිගතව වීඩියෝ කරගත්තේය. 

එක වරම වීඩියෝ කෝල්එක නතරවූවේය. තිවංකා යළි යළිත් ෂෙහාන්ව සම්බන්ධ කරගැනීමට වෙහෙසුනාය. ඇගේ ප්‍රයත්නය සඵල විය. 

ෂෙහාන් යළිත් ඇය හා සජීවීව සම්බන්ධ වූයේය. වයස අවුරුදු 23ක තරුණියක වූ තිවංකාගේ හිස ගිනිගත්තාය. 

“දෙවියනේ මෙච්චර කල් මම ආදරය කරලා තියෙන්නේ මේ නාකියාටද?” ඇය සිය හිස බදා ගත්තාය. විරුද්ධ පසින් ඇසුණේ සමච්චල් සහගත සිනහවකි. 

“උඹ මාව රැවට්ටුවා.” තිවංකා වියරුවෙන් මෙන් කෑගැසුවාය. 

“කෑගහන්න එපා. මම ළඟ උඹේ නිරුවත් වීඩියෝ තියෙනවා. මම ඒවා උඹේ අම්මා තාත්තට එවනවා... අන්තර්ජාලයටත් දානවා... අද ඉඳලා උඹ මම කියනව විදියට වැඩකරන්න ඕනෑ.”

තිවංකාගේ හිස ගිනිගත්තාය. ඇය මේ ගැටලුවෙන් මිදෙන්නේ කෙසේදැයි කල්පනා කළාය. මව්පියන්ට හොර රහසේ පෙම්කළ නන්නාඳුනන පෙම්වතාගේ ව්‍යාජ ප්‍රේමය ඇය කම්පාවට පත්කරවූවාය. 

කිසිවෙකුට කිසිවක් නොපැවසූ ඇය අවසානයේ තීරණයකට එළඹියාය. ඒ කෙසේ හෝ වයසක පෙම්වතා හමුවී වීඩියෝ පට ඉල්ලා ගැනීමය. ගෙදරට හොර රහසේ තනිව පිටවූ ඇය ඔහු මුණගැසී දෙපා නැමද ඇගේ ජීවිතය විනාශ නොකරන ලෙස ඉල්ලා සිටියාය. එදිනද ඔහු පෙර පරිදිම වියරු සිනහවක් නැගුවේය. 

“උඹ සල්ලි ආකරයක්නෙ කෙල්ලේ... අද මම කියන එකා එක්ක හිටපන්.. මම උඹේ වීඩියෝ ටික දෙන්නම්.”

තිවංකාට කිසිවක් සිතාගත නොහැකිවිය. ගණිකාවන් සපයන තැරැව්කාරයෙකු වූ සමරසේන ඇයව දිනෙන් දින අලෙවි කළේය. වීඩියෝ පට ලබාගැනීමේ අවශ්‍යතාවයෙන් පසුවූ තිවංකා නොදැනුවත්වම ගණිකා වෘත්තියට ඇද වැටුණාය. ගිනිගොඩක දැවෙමින් වේදනා විඳින ඇය ඔබට මෙවැනි පණිවිඩයක් තිබුවාය. 

“මම රැවටුණා. කවදාවත් නොදන්න අයව මුහුණුපොතට එකතු කරගන්න එපා. දන්නා නොදන්නා කාට වුනත් තමන්ගේ නිරුවත් පින්තූර යවන්න එපා. වීඩියෝ කෝල් ඉදිරියේ නිරුවත් වෙන්න එපා. අපිට ඇත්තටම ආදරේ කරන අය අපිව නිරුවත් කරන්නෙ නෑ. අපේ ගෞරවය ආරක්ෂා කරනවා. ඒ නිසා මගේ කතාව ආදර්ශයට අරගෙන ඔයාලා හැදෙන්න. ඒ වගේම තමන්ගේ මව්පියෝ විශ්වාස කරන්න. තමන්ට මොන ගැටලුවක් ආවත් ඒ අයට කියන්න. තනියම විසඳුම් හොයන්න යන්න එපා. අපිට ආරක්ෂාව සපයන එකම ඉටුදේවතාවෝ එයාලා විතරයි.” 

තාරුණ්‍යයේ පසුවන සමාජජාල භාවිතයට ගන්නා සියලු තරුණ තරුණියන්ට තිවංකා වැදගත් පණිවිඩයක් තැබුවාය. 

තිවංකා කාන්තාවකි. ඇය සේම වීඩියෝ කෝල් ඉදිරියේ නිරුවත් වී අමාරුවේ වැටුණ පිරිමිහුද වෙති. 

ගැහැනු ගැටයකට හසුවී කප්පම් ගෙවූ තිලකසිරිගේ කතාව

පිටරටක සේවය කළ තිලකසිරි එවැන්නෙකි. බිරිඳගෙන් දරුවන්ගෙන් වෙන්වී මැදපෙරදිග රටක රැකියාවක් කළ ඔහු මුලාවූයේ කාන්තා වෙසින් සිටි පිරිමියෙකුටය. තමා පැමිණි කාරණය අමතක කළ ඔහු පීතෘත්වයට හානිවෙන පරිදි හැසුරුණේය. සිය බිරිඳටත් වංචාකාරයෙකු වූ ඔහු තවත් රටක සේවය කළ රූමත් කාන්තාවක් හා ඇසුරේ බැඳුණේය. එයත් නිරුවත් වීඩියෝ කෝල් එකක් දක්වා වර්ධනය වූ අතර එහි අවසානයද මුලාව විය. 

එනම් තිලකසිරිගේ නිරුවත් පින්තූර ලබාගත් කාන්තා වෙසින් සිටි පිරිමියා ඔහුගෙන් මුදල් ඉල්ලා තර්ජනය කළේය. වංචාකරු බිරිඳට සහ අන්තර්ජාලයට ඔහුගේ නිරුවත් පින්තූර යවන බව පවසමින් තර්ජනය කළ අතර තිලකසිරිට තමා මහන්සිවී උපයන මුදලින් කොටසක් ඔහුට යැවීමට සිදුවිය. ඒ ඔහු ඔහුගේ නිරුවත පෙන්නුවා සේම සියලු පෞද්ගලික තතු වංචාකරුට පවසා තැබූ නිසාවෙනි. 
මෙවැනි හේතු නිසා ඔබ කවුරුන්ද, කුමක් සඳහා පැමිණියේද, අන්තර්ජාලය භාවිතයට ගතයුතු සීමාව කුමක්ද යන්න පිළිබඳව අවබෝධයෙන් සිටිය යුතුය. 

මීළඟට සයිබර් අවකාශයේ සැරිසරන බාලිකාවන් දැනගත යුතු තවත් කරුණක් සම්බන්ධ පුවතක් පිළිබඳව සටහන් තබමු. 
ව්‍යාජ පින්තූර පෙන්වා කප්පමකට කොටුකරගත් සෙව්වන්දි.

සෙව්වන්දි උසස්පෙළ නිමකළ ශිෂ්‍යාවකි. මව්පියන් රැකියාවට ගිය පසු ඈ නිවසේ හුදකලා වූවාය. පාළු හිතුණු හැම මොහොතකම පාසල් මිතුරු මිතුරියන් හා මුහුණුපොතින් හමුවූ ඇය ඉන් වින්දනයක් ලැබුවාය. 

ඇගේ මුහුණුපොතේ සිටි යහළුවන්ගේ යහළුවෙකු ලෙසින් තාරක පෙනී සිටියේය. ඔහුගේ මිතුරු ඇමතුම සෙව්වන්දීටද ලැබිණි. තමන්ගේ යහළුවන්ගේ මුහුණුපොතේ සිටින මිතුරෙකු හෙයින් ඇය ඔහුව දෙවරක් නොසිතාම සිය ගිණුමට එකතු කර ගත්තාය. 
ටික දිනකින් තාරක ඇයට මෙවැනි යෝජනාවක් කළේය. 

“සෙව්වන්දි... ඔයාගේ නිරුවත් පින්තූර වගයක් මට අන්තර්ජාලයේ තිබිලා හම්බ වුණා. ඒ ඔයාමද කියලා වීඩියෝ කෝල් එකකින් බලන්න ඕනෑ.” 

තාරක සෙව්වන්දීට පින්තූර කීපයක් එව්වේය. ෆොටෝ ෂොප් වලින් පින්තූර වෙනස්කර සෑදිය හැකි බව නොදැන සිටි සෙව්වන්දි බියට පත්වූවාය. කිසිදිනක තමා එවැනි පින්තූර නොගත් බව දැනගත්තද සිදුවී ඇති දෙය ඇයට අදහාගත නොහැකි වූවාය. තමාට පණසේ ආදරය කරන මව්පියන් අමතා ඇගේ ගැටලුව ඉදිරිපත් නොකළ අතර කිසිවිටක දැක නැති නන්නාඳුනන තාරකව විශ්වාස කරන්නට වූවාය. 

“අනේ තාරක. මම මොකද දැන් කරන්නේ.” ඇය බියපත්ව ඇසුවාය. 

පින්තූර ගෙන්වා ගැනීමට වඩා මුදල් ලබා ගැනීම යෙහෙකැයි සිතූ තාරක පින්තූර අයින් කිරීම සඳහා වරින් වර මුදල් ඉල්ලන්නට වූවේය. මව්පියන්ගේ පොකට් වල මිල මුදල් අඩුවෙත්ම ඒ පිළිබඳව ඔවුහු විමසිලිමත් වූහ. ඒ අනුව සෙව්වන්දිගේ මූල්‍යමය වංචාව හසුවිය. කරුණු විමසූ පසු ඇය සියලු තතු පැවසුවාය. ඇයට එවා ඇති සියලු පින්තූර නිරික්ෂණය කළ මව්පියෝ ඒවා කෘතිමව වෙනස්කර සෑදූ ඒවා බව පසක් කර ගත්හ. ඊට පසු තාරක පිළිබඳව තතු විමසා බැලූ අතර ඔහු ව්‍යාජ ගිණුම් හිමියෙක් බව තහවුරු විය. සෙව්වන්දි වැටීමට ගිය වළෙන් ගොඩ ආවේ මව්පියන්ගේ විමසිලිමත් බව නිසාවෙනි. 

“දැන ගියොත් කතරගම, නොදැන ගියොත් අතරමඟ” යනුවෙන් කියමනකි. සයිබර් අවකාශයේ ගැවසෙන තාරුණ්‍යයට එය යථාර්තවාදී අවවාදයකි. 

නම් ගම් මනඃකල්පිතයි.

සටහන කුමාරි හේරත්

සයිබර් වංචනිකයන් හඳුනාගැනීමට උපදෙස්

මේ ආකාරයට ව්‍යාජ ගිණුම් සාදා ගනිමින් තරුණ තරුණියන් මුලාවට පත්කරන වංචනික ගිණුම් හිමියන් හඳුනා ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව ශ්‍රී ලංකා හදිසි ප්‍රතිචාර සංසදයේ ජ්‍යේෂ්ඨ පරිගණක ඉංජිනේරු රොෂාන් චන්ද්‍රගුප්ත මහතා පැවසුවේ මෙවැන්නකි. 
සමාජජාල ගිණුමක සිටින පුද්ගලයෙක් ව්‍යාජ පින්තූරයකින් පෙනීසිටිමින් ඔහුගේ හෝ ඇයගේ අනන්‍යතාව හෙළිවෙන තොරතුරු සඟවා සිටිනවා නම් එය ව්‍යාජ ගිණුමක් විය හැකියි. එවැනි අය අනවශ්‍ය පින්තූර, අනවශ්‍ය වීඩියෝ පට අන්තර්ජාලය හරහා බෙදාහරිනු ලබනවා. එවැනි අයෙක් යම් සමාජජාල ගිණුම් හිමියෙකුට ෆ්‍රෙන්ඞ් රික්වෙස්ට් එකක් දමා තිබුණොත් ඔහුගේ ප්‍රොෆයිල් එකට ගොස් තොරතුරු වල සත්‍ය අසත්‍යතාව සොයා බැලිය හැකියි. ඒ වගේම තමන්ගේ ගිණුමට සම්බන්ධවී ඇති යහළු යෙහෙළියන්ගෙන්ද ඔහු හෝ ඇය දන්න අයෙක්ද යන්න විමසා සිටිය හැකියි. 

කිසිවෙකුත් නොදන්න අනන්‍යතාවය තහවුරු නොවන එවැනි අය සිය ගිණුමට එකතු නොකරගැනීමයි කළ යුත්තේ. හේතුව එවැන්නෝ ව්‍යාජ ගිණුම්වලින් පෙනීසිට නොයෙකුත් අක්‍රමිකතා සිදුකිරීමයි. විශේෂයෙන්ම මූල්‍යමය වංචා, දත්ත හොරකම හෝ විනාශ කිරීම, ලිංගික වෙළඳාම ව්‍යාප්ත කිරීම හෝ නොයෙකුත් අපයෝජන සිදුකිරීම එවැන්නන්ගේ අරමුණ වන නිසා. 

මීළඟට ඔබ අඳුනන පුද්ගලයන්ගේ ජනප්‍රිය පුද්ගලයන්ගේ පින්තූර වලිනුත් ඇතැම් පිරිස් පෙනීසිටින බව අවබෝධ කරගත යුතුයි. ජනප්‍රිය පුද්ගලයෙකුගේ ගිණුමක නම් ඔහු හෝ ඇයගේ යහළුවන්, එකතු කරන පින්තූර, ඒවාට දමන කමෙන්ට් ආදියෙන් ඔහු හෝ ඇය සැබෑ පුද්ගලයාද යන්න තහවුරු කළ හැකියි. දුරකථන අංකයක් තිබෙනවා නම් එය තව තවත් තහවුරු කරගැනීම පහසුවෙනවා. ඔබ දන්නා වෙනත් පුද්ගලයෙකුගේ පින්තූරයකින් ගිණුමක් තිබෙනවා නම් ඔහු හෝ ඇය ඔබට ෆ්‍රෙන්ඞ් රික්වෙස්ට් එකක් දමා ඇතිනම් දුරකථන මාර්ගයෙන් හෝ අමතා එය ඔවුනගේම ගිණුමද යන්න තහවුරු කරගත හැකියි.

ඒ වගේම ඇතැම් අවස්ථාවල යාළුවන්ගේ ෆ්‍රෙන්ඞ් ලිස්ට් වල සිටිනා ඇතැම් අයගේ ෆ්‍රෙන්ඞ් රික්වෙස්ට්ද ඔබට ලැබිය හැකියි. එවැනි අවස්ථාවලදීත් අදාළ පුද්ගලයාගේ ප්‍රොෆයිල් එකට ගොස් එහි අන්තර්ගත දත්තයන් පරික්ෂා කිරීම කළ හැකි අතර යාළුවන්ගෙන්ද ඔහු හෝ ඇය දන්නා කෙනෙක්ද යන වඟ දැනගත හැකියි. 

තමන්ගේ මිත්‍රත්වයට නුසුදුසු තමන් නොදන්නා ගිණුම් හිමියෙක් ෆ්‍රෙන්ඞ් රික්වෙස්ට් එකක් දමා ඇතිවිට ඔහු හෝ ඇය “අන් ෆ්‍රෙන්ඞ්” කිරීම හෝ බ්ලොක් කිරීම ඔබට සිදු කළ හැකියි. 

මීට අමතරව යම් අයෙක් නිතර නිතර ගිණුමේ නම වෙනස් කරනවා නම්, නොදන්නා අයගේ පින්තූරවලින් පෙනීසිටිනවා නම් එයත් ව්‍යාජ ගිණුමක් වියහැකි බව අවධානයට ගත යුතුයි. 

මෙවැනි කරුණු පිළිබඳව අවබෝධයෙන් සිටියොත් ව්‍යාජ ගිණුම් හඳුනා ගැනීමට පහසුවෙනවා. 

ඒ වගේම වීඩියෝ කෝල් ගැනීමේදී දන්නා හෝ නොදන්නා කිසිවෙක් ඉදිරියේ නිරුවත්ව පෙනීසිටීම නොකළ යුතු අතර වෙනත් අයගේ රූපවලින් පෙනීසිටින නොදන්නා අය හමුවේ තමන්ගේ අනන්‍යතාව සහිත තොරතුරුද හෙළි නොකළ යුතුයි. එයින්ද සමාජයේ සිටින කුමන මට්ටමක හෝ අපයෝජකයෙකුගේ ගොදුරක් බවට ඔබ පත්විය හැකියි. විශේෂයෙන්ම කප්පම් ලබාගැනීමට, ලිංගික අල්ලස් ඉල්ලීමට එවැනි අපයෝජකයෝ ඔබගේ පින්තූර හෝ වීඩියෝ භාවිත කරන බව දැනගත යුතුයි. 

සමාජජාල ගිණුම්වල හිමිකරුවන් වන ඔබ නිතරම සයිබර් අවකාශයේ සැරිසරනවා. එහිදී ඔබගේ ආරක්ෂාව, ඔබගේ අනන්‍යතාව ඔබගේ ගෞරවය රැකගැනීම සඳහා ඉහත කී උපදෙස් පිළිපැදීම අත්‍යවශ්‍ය බව අවධානයට ගන්න.